ताणें बरयलीं कांय पुस्तकां अशीः 1)The Future Leadership of the Church ( 1990), 2)The Larger Evangelism ( 1944), 3)Liberating the Lay Forces of Christianity (1932 ) आनी 4) Five Decades and a Forward View (1939 ).
-कों.वि.सं.मं.
मॉनो,झाकः (जल्मः 9 फेब्रुवरी 1910, पॅरिस, मरणः 31 मे 1976, कॅन ).
नामनेचो फ्रेंच जीवरसायनशास्त्रज्ञ. पॅरिस विधापिठांत शिक्षण घेवन ताणें बी, एस्. (1931) आनी डी. एस्सी. (1941) ह्यो पदव्यो मोळयल्यो. 1932-34 ह्या काळांत ताणें जैव क्रमविकासाविशीं संशोधन केलें. 1934-45 ह्या काळांत ताणें पॅरिस विधापिठाचे विज्ञान विधाशाखेंत प्राणीविज्ञानाचो प्राध्यापक म्हूण काम केलें. दुर्या म्हाझुजांत ताणें 1939-45 ह्या काळांत लक्ष्करांतूय नोकरी केली. 1945त तो पॅरिस हांगाच्या पाश्र्चर इन्स्टिट्यूटचे प्रयोगशाळेचो संचालक जालो आनी फुडें तेच संस्थेंतल्या कोशिकीय जीवरसायनशास्त्र विभागाचो मुखेल म्हूण ताची नेमणूक जाली. 1959त पॅरिस विधापिठाते विज्ञान विधाशाखेंत तो चयापचय रसायन शास्त्राचो प्राधापक जालो. 1967त तो त तो कॉलेज द फ्रांस हांगा प्राध्यापक जालो. 1971त पाश्र्चर इन्स्टिट्यूटचो तो संचालक जालो.
मॉनो हाचें सुरवातीचें कार्य ,सूक्ष्मजंतूंतल्या बीटागॅलॅक्टो-साइडेज ह्या प्रवर्तनशील एंझाइमाच्या संश्लेशणाविशीं आशिल्लें. 1946 त सुरू केल्ल्या ह्या संशोधनावरवीं ताणें दाखोवन दिलें , ह्या एंझाइमाच्या प्रवतिंत निर्मितीचे पयलीं अस्तित्वांत आशिल्ल्या आनी प्रथिनाची बुन्याद आशिल्ल्या द्रव्याच्या रुपांतरान हें एंझाइम तयार जायना तर प्रथिन रेणूंचें सरळ संश्लेशण जाता. पाश्र्चर इन्स्टिट्यूटांत झाकॉब आनी अभ्यागत अमेरिकन जीवविज्ञानिक आर्थीक पार्डी हांच्यावांगडा काम करता आसतना मॉनो हाणें पा- झा-मॉ प्रयोग ह्या नांवान सधा प्रसिद्द आशिल्ल्या प्रयोगांत सहकार्य केलें. मॉनो आनी झाकॉब हांणी वेगवेगळ्या नियंत्रक उत्परिवर्तित सूक्ष्मजंतूंचेर प्रयोग करून 1961 त संदेशक आर.एन.ए. आनी ओपेरॉन ह्यो संकल्पना मांडल्यो. ओपेरॉन हें गुणसूत्रांतलें परस्पर संबंदीत कार्य आशिल्लें आनी एकामेकांच्या लागसारच्या भागांतलें जीन (सिस्टॉन ) आनी तांचे भागीदारींत आशिल्लें नियंत्रक जीन हांणी तयार जाल्लो आसता. अशें म़नो आनी झाकॉब हांणी सांगलें.
फ्रेंच जीवविज्ञानीक फांस्वा झाकॉब हाचेवांगडा आनुवंशीकींतले संदेशक आर. एन. ए. आनी ओपेरॉन ह्यो म्हत्वाच्यो संकल्पना मांडल्यो म्हूण मॉनो आनी झाकॉब हांकां आंद्रे ल्वॉफ ह्या फ्रेंच जीवविज्ञानिका वांगडा 1965 वर्साचो वैजकी आनी शरीरक्रियाविज्ञान विशयाचो नोबॅल पुरस्कार फाव जालो.
-कों.वि.सं.मं.
मॉम, विल्यम समरसेटः (जल्मः 25 जानेवरी 1874, पॅरिस , मरणः 16 डिसेंबर 1965, नीस, फ्रांस).
इंग्लीश कथा- कादंबरीकार आनी नाटककार. पिरायेचीं धा वर्सा मेरेन तो फ्रांसाकच आशिल्लो. ताणें आपलें शालेय शिक्षण ब्रिटनांतल्या
कॅन्टरबरीच्या किग्ज हायस्कुलांत घेतलें. विधापिठीय शिक्षणाखातीर तो जर्मनींतल्या हायडेलबर्ग हांगा गेलो. 1897 त ताणें लंडनच्या सेंट थोमस मॅडिकल स्कूल हांगा वैजकीचें शिक्षण पुराय करून तो दोतोर जालो. वैजकीचें शिक्षण घेता आसतनाच ताका लेखनाचो छंद जडिल्लो. 1897 वर्सा उजवाडा आयिल्ले लिझा ऑफ लॅम्बेथ हे ताचे पयलेच कादंबरीन ताका नामना मेळोवन दिली. तेन्नाच तो वैजकी वेवसाय सोडून लेखनाकडे वळ्ळो. हे ताचे पयले कादंबरींत तशेंच उपरांतच्या ऑफ ह्यूमन बॉन्डेज (1915) हातूंत ताचें लंडनचे झोपडपट्टींतलें अणभवांचें पडबींब ठळकपणान दिश्टी पडटा. द मून अँड सिक्य पेन्स (1919) ही कादंबरी उजवाडाक येतकच कादंबरीकार म्हूण ताका इंग्लीश साहित्यांत मानाची सुवात मेळ्ळी.
लंडनचे माचयेर लोकप्रिय नाटककार म्हणूनय ताका खूब नामना मेळ्ळी. अ मॅन ऑफ ऑनर ह्या ताच्या पयल्या नाटकाक झुजाआदीं आनी झुजा उपरांत बरेंच यश मेळ्ळें . बर्नार्ड शॉच्या नाटकाकडेन सर्त करत ताणें आपलो प्रेक्षकवर्ग तयार केल्लो. झुजाआदीं लेडी फ्रोडरिक ह्या नाटकान सुमाराभायर नामना मेळोवन दिली. झुजा उपरांतचीं ताचीं नाटकाः ‘द सर्कल’ (1921), ‘अवर बेटर्स’ (1923) , ‘द लेटर’ (1927) हीं विशेश उल्लेख करपासारखीं नाटकां . पूण फुडें ‘शेपी’ (1933) ह्या नाटकाउपरांत ताचो रंगमाचयेवयलो संबंद सोंपलो. रंगमाचयेवयल्या ताच्या नाट्यपूर्ण अणभवाचें पडबींब ताच्या ‘द थिएटर’ हे कादंबरींत तशेंच हेर कथांतय दिसता.
पयल्या म्हाझुजांत ताणें गुपीत हेरगिरीचीं कामां केल्लीं. त्या अणभवांचेर आदारिल्ल्यो हेर कथा ‘अँशनडेन’ (1927) पुस्तकांत आसात. ताची ‘ऑउ ह्यूमन बॉन्डेज’ (1915) ही आत्मचरित्रात्मक कादंबरी आसा. ताच्या केक्स अँड ऐल्स (1930) हे कादंबरींत ह्यू वॉलपोलसारक्या जायत्या साहित्यीक इश्टांचीं शब्दचित्रां मेळटात. पूण कादंबरीपरस ताची कथाकार म्हणूनच चड नामना आसा. ‘द ट्रेम्बलिंग ऑफ ऎ लिफ’ (1921) हो ताचो पयलो कथासंग्रह . ‘लिटल स्टोरीज ऑफ द साऊथ सी आयलंडस्’ हें ताचें उपशीर्शक आसा. कारण ह्या थांचें विशय ताका मलेशिया आनी उदेंतेकडल्या देशांतल्या भोंवडेंत सुचिल्लें. ताणें भारतांतय भोंवडी केल्ली. ताच्या द रेझर्स एज चेर भारतीय तत्वगिन्यानाचो ठसो उदेल्लो दिसता.
