मुसळानाचःगोंयांतलो एक इतिहासीक नाचाचो प्रकार. हातांत मुसळ घेवन हो नाच करतात. साश्ट म्हालांतल्या चांदर ह्या गांवांत हो प्रकार अस्तित्वांत आसा. आदल्या काळांत हो नाच शिगम्यावेळार जातालो पूण आतां फेब्रुवारी म्हयन्यांत कार्निवालाच्या दुसऱ्या दिसा जाता.
चांदर हें मूळचें चंद्रपूर. ही कदंबांची राजधानी आशिल्ली. विजयनगरचो राजा हरीहर (पयलो) हाणें चंद्रपूर किल्लो चोल राजाकडल्यान जिखलो. तें जैत मनोवचेपासत हो नाच केल्लो (१३१०वर्सा) अशें कांय जाणांचें मत आसा. कांय जाणांच्या मताप्रमाण ह्या नाचांतलीं पदां सातवाहन काळांत रचल्यांत. सातवाहन काळांत रचिल्ल्या पदांक उपरांतच्या सत्ताधीशांची स्तुतिस्तोत्रां जोडल्यांत जावये.
ह्या नाचांतले कलाकार धोतर, लांब भुजांचो शर्ट, ताचेर काळ्या रंगाचें खाशेले तरेचें एक जाकीट, तकलेक पगडी असो भेस करतात.
मुखेल नाचप्याचो भेस हेरांपरस वेगळेपण दाखोवपी आसता. तांच्या हातांत एक मुसळ आसता.छन छन असो आवाज येवपाखातीर मुसळाक मदीं बुराक काडटात आनी पातीं बसयतात. ह्या नाचाचे साथीक घुमट ,कांसाळें वा झांज, धोलकें हीं वाद्या आसतात.
देवळाच्या मुखार तशेंच गांवकार आनी क्षत्रिय हांच्या घरामुखार हो नाच करतात. बाटाबाटीवेळार चर्चिंत रूपांतर जाल्ल्या शिवमंदिराकडल्यान ह्य मुसळानाचाक सुरवात जाता. नाचपी दोन रांको करतात आनी हातांत मुसळां घेवन एका विशिश्ट थेक्यार पावली घालीत फुडें फुडें वतात. ताचे वांगडा एक अस्वलाचो भेस केल्लो मनीस आसता, आनी ताच्या गळ्यांतली दोरी एका मुखेल्याच्या हातांत आसता.
चर्चिंत रूपांतर जाल्ल्या शिव मंदिरामुखार नाचपी वर्तूळ करतात आनी हातातलें मुसाळ वर्तुळाभायर आनी भितर करीत मुसळान कांडिल्लेवरी एके खाशेले तरेन नाचतात. ताचे वांगडा आशिल्ले दिवटेकार आनी हेरू त्या तालार नाचतात.
चर्चिच्या मुखावयलो नाच सोंपतकच एक देवदासी चली नाचावेळीर जंय कांडलां ती सुवात सान्नीन झाडटा. थंय सावन नाचपी घरां-घरांनी वतात आनी थंय मुसळानाच करतात.
गोंयांतल्या हेर लोककला प्रकारापरस हो साप्प वेगळो असो प्रकार.मुसळानी यादव कुळाचो नाश केल्लो ताची याद करून दिवपी,कदंब काळाची याद करून दिवपी असो इतिहासीक नाचाचो प्रकार.
मुसळानाचा वेळार जीं पदां म्हण्टात ती लिखीत स्वरूपांत मेळनात. तांचो पुराय अर्थ लायतलो जाल्यार तांचेर अभ्यास जावंक जाय.
मुसळानाचावेळावयलीं कांय पदां अशीं आसात.
जिला जिला लोंकना साय वरारा
यदी यदी सांसकी सांबराची
तितून आसा सायबीण भांगराची
बोलोल शिदियाक मुखो ना माय मेल्यार सुनेक दुखोना
मुखार खेळ वता मुसळांचो फाटल्यान सोर सोर तिसऱ्याचो
ओ सिंहा, ओ वीरा बोस रे घरा
सातशी गाना हरिहराचो – ओ.
मुसोलिनी, बेनिटोः(जल्मः २९ जुलय १८८३, दोव्हिया (प्रेदॉप्या) मरणः २८ एप्रिल १९४५, दाँग्गा, कोमो).
इटलीचो हुकुमशहा आनी फॅसिझम हे तत्वप्रणालीचो प्रवर्तक . ताच्या बापायचें नांव आलेस्सांद्रो . तो समाजवादी आशिल्लो आनी धवडकाम करतालो. ताची आवय रॉझा ही शिक्षिका आशिल्ली . ल्हानपणापसूनच मुसोलिनीचो स्वभाव झगडाळ आशिल्लो. हेखातीर दोन खेपो ताका शाळेंतल्यान काडून उडयलो. तशेंच तो बुध्दीमानूय आशिल्लो. देखून इश्कोलाची निमणी परिक्षा सोंपेपणी पास जालो आनी ताणें “फॉर्लीम्पॉपॉली” हे शाळेंतल्यान शैक्षणिक पदविका मेळयली(१९०१). शिक्षक म्हूण कांय दीस नोकरी केले उपरांत तो स्वित्झर्लंडाक पळून गेलो(१९०२). पूण फट पासपोर्टाक लागून ताका परत इटलीक परतुचें पडलें(१९०४). ह्या काळांत ताणें कार्ल माकर्स, सोरेल, प्येअर प्रूदाँ, लूई ब्लांकी, प्यॉटर क्रपॉटक्यिन ह्या विचारवतांचें साहित्य वाचलें आनी तो कट्टर समाजवादी कामगार फुडारी जालो. राजकीय प्रचाराखातीर ताणें ट्रेन्टांतल्या “ला लोता दी क्लास” ह्या प्रांतीय बातमीपत्राचें संपादकत्व आपणायलें. ते उपरांत समाजवादी पक्षाचो संचालक म्हण ताची नेमणूक जाली आनी रोखडोच ‘अवंती’ ह्या मिलानांतल्या बातमीपत्राचो तो संपादक जालो (१९१२) . ताच्या सडेतोड लिखाणाकलागून ‘अवंती’चो खप चार पटींनी वाडलो. पयल्या महाझुजांत इटलीन तटस्थ रावचें ही पयलींची भुमिका सोडून ताणें देशान म्हाझुजांत वांटो घेवंचो म्हूण समर्थन केलें. हाकालागून समाजवादी पक्ष आनी “अवंती” हातुंतल्यान ताका धावंडायलो
