देशाच्या कांय वाठारांनी खनीज तेल आनी सैमीक वायूंचे सांठे आसात. खनीज तेल चड करुन काळ्या दर्या लागशिल्ल्या वाठारांनी मेळटा. बुर्गास आनी डॉल्नी डब्नीक हांगा सैमीक तेलाचें निवळीकरण करपाची प्रक्रिया चलता. कोळसो हें देशाचें शक्तिनिर्मितीचें मुखेल साधन.
हांगाचे भुंयेंतली 1,2 भूंय रानाखाला आसून रिला, रॉडॉपी, पिरीन हे रूख हेर उद्देगांवांगडा रसायनां करपाखातीर वापरतात. नुस्तें मारपाचे नदरेन काळो दर्या म्हत्वाचो आसून नुस्तें मारपाखातीर आधुनिक बोटीचो उपेग करतात.
यरादारी आनी संचारण : 1995 मेरेन हांगा 4,297 किमी. लांबायेचे रेल्वेमार्ग आनी 36, 459 किमी. लांबायेचे रस्ते आशिल्ले. बल्गेरियन अँरलायन्स ही विमान येरादारी सांबाळपी मुखेल संस्था. बंदरां आनी हेर उदकामार्गांचेर बल्गेरियन युनायटेड शिपींग आनी शिपबिल्डींग कार्पोरेशन ह्यो संस्था देखरेख दवरतात.
लोक आनी समाजजीण : सद्याचो बल्गेरियन समाज हो बल्गर आनी स्लाव्ह ह्या मुळाव्या जमातींसावन तयार जाल्लो आसा. बल्गर ही काळ्या दर्याचे उत्तेर स्टॅप वाठारांत रावपी मुळावी आशियायी जमात. सातव्या शेंकड्यांत बल्गर लोकांनी डॅन्यूब न्हंय हुंपून डॅन्यूब देगणाचे दक्षिणेक आपलो राबितो केलो. हे जमातीन पांचव्या आनी सव्या शेंकड्यांनी हांगा येवन राविल्ल्या स्लाव्ह लोकांचेर जैत मेळोवन बल्गेरियन राज्याची स्थापणूक केली. ह्या बल्गर लोकांवयल्यान ह्या प्रदेशाक बल्गेरिया हें नांव पडलें. सादारणपणान बल्गर आनी स्लाव्हसंस्कृतायांची भरसण जावन सद्याचो बल्गर समाज तयार जाल्लो आसा. बल्गेरियन समाजाचेर बायझंटायन आनी तुर्की संस्कृतीचोय प्रभाव पडिल्लो दिश्टी पडटा. हांगा 1990 मेरेन सुमार 85 लोक बल्गर, 59 तुर्की, 2.5 हेडगे लोक, 0.1 ग्रीस, 0.3 आर्मेनियन आनी 0.14 रशियन लोकांचो आस्पाव आशिल्लो. इस्टर्न ऑर्थोडॉक्स इगर्जेचो शेक कम्युनिस्ट पक्षाच्या यत्नांक लागून खूब उणो जाल्लो आसा.
शिक्षण, भास आनी साहित्य : शिक्षणांत खूब उदरगत जाल्ली आसून, साक्षरतायेचें प्रमाण सुमार 95 इतलें आसा. (1991). भौशीक वाचनालयांचीय खूब वाड जाल्ली आसा. वाङमय, कला आनी विज्ञान शिक्षण दिवपी खूब संस्था हांगा आसात. सात ते सोळा वर्सां भितरल्या पिरायेच्या विद्यार्थ्यांक सक्तीचें आनी फुकट शिक्षण मेळटा. शिक्षण धर्मनिरपेक्ष आसून तंत्रविज्ञान ते कलाकुसार अशें सगळ्या प्रकारांचें शिक्षण हांगा शिकूंक मेळटा.
बल्गेरियन ही देशाची अधिकृत भास आसून ती इंडो – युरोपियन कुटुंबाच्या स्लाव्हीक गटांतली एक भास. णवव्या शेंकड्यासावन हे भाशेंतल्यान साहित्य निर्माण जावपाक लागलें. सुरवेक बल्गेरियन साहित्य हें धार्मिक स्वरुपाचेंच आशिल्लें. फादर पायसी (1722 – 98), पेटको स्लाव्हिकोव्ह (1827 – 95), ल्युबेन काराव्हेलोव्ह (1834 – 79), गेओर्गी रकॉव्हस्की, इव्हान व्हाझॉव्ह (1850 – 1921), पेंचो स्लाव्हिकोव्ह (1866 – 1912), एलिन – पेलिन (1877 – 1949) ह्या साहित्यिकांनी बल्गेरियन साहित्य गिरेस्त करपाक हातभार लायलो.
सोफिया हें देशाचें राजपाटण आसून, उद्देगीक, संस्कृतीक आनी शिक्षणीक नदरेन तें चड म्हत्वाचें. वार्ना, रुस आनी बुर्गास हीं बंदरां उद्देगीक आनी वेपाराचे चड म्हत्वाचीं आसता. गिमाच्या दिसांनी विसव घेवपाची सुवात म्हणून वार्ना शाराक ‘हॉलिडे सेंटर’ ह्या नांवांन संवसारीक नामना मेळ्ळ्या. स्टारा झागॉरा हें हांगाचें प्रसिध्द शार आसून स्लिव्हेन, गाब्रॉव्हॉ पेर्नीक, टॉल्बुखिन, शुमेन, यांबोल आनी पाझार्जीक हींय शारां म्हत्वाचीं आसात. –कों. वि. सं. मं.
बसवेश्र्वर : (जल्म इ. स. 1131 बागेवाडी – विजापूर मरण इ. स. 1167).
वीरशैव धर्माचो संस्थापक. ताचो जल्म वैशाखांतले अक्षय्य तृतियेक मानतात आनी त्याच दिसा बसवजयती मनयतात. ताचो जल्म शैव ब्राह्मण कुटुंबांत जालो. ताच्या बापायचें नांव मादिराज आनी आवयचें नांव मादलांबिका आशिल्लें. ताचे व्हडले भयणीचें नांव अक्कनागम्मा आनी धाकल्या भावाचें नांव देवराज मुनिप. ताचे पयले बायलेचें नांव गगांबिके दुसरी बायल नीलांबिका हिच्या नांवाविशीं मतभेद आसात. बालसंगय्य अशें ताच्या चल्याचें नांव आशिल्लें असो उल्लेख मेळटा.
बसवेश्र्वराचे शिवभक्तीक लागून ‘भक्तिभांडारी’ अशेंय ताका नांव मेळिल्लें. तो कूडलसंगम हांगाच्या संगमेश्र्वराचो निश्ठावंत भक्त आशिल्लो. लिंगायत लोक ताका शिववाहन नंदीचो अवतार मानतात. बसव (सं. वृषभ म्हळ्यार बैल) ह्या नांवावयल्यानूय हें समजता.
बसवेश्र्वराच्या पिरायेच्या आठ वर्सांचेर जेन्ना ताच्या आवय बापायन ताची मूज करपाची थरयली, तेन्ना ताणें ती करपाक न्हयकार दिलो. आपल्याक पयलींच लिंगदिक्षा मेळ्ळ्या अशें सांगलें आनी घराचो त्याग करून तो कुडलसंगम ह्या शैव क्षेत्रांत वचून रावलो. कुडालसंगम ह्या विद्याक्षेत्राचो स्थानपती जातवेदिमूनी (ईशान्य गुरू) हाच्या मार्गदर्शनाखाला बसवेश्र्वराचें अध्ययन जालें. थंय ताणें विंगड विंगड भाशा, धर्म, तत्वज्ञान
