येवन ताणीं फुटबॉल असोसिएशन धर्तेचेर ‘द बॅडमिंटन असोसिएशन ऑफ इंग्लंड’ हे संघटनेची स्थापणूक जाली. हे संघटनेन १८९५ वर्सा आद्य भारतीय नेमांच्या आदारान ह्या खेळाचे अधिकृत नेम तयार केले. १९३४ वर्सा ‘द इंटरनॅशनल बॅडमिंटन फेडरेशन’ (आय. ब्री. एफ.) ही ह्या खेळाचें जागतिक नियंत्रण करपी संस्था तयार जाली. ह्याच वर्सा भारतांतल्या ह्या खेळांचें नियंत्रण करपी ‘बॅडमिंटन असोसिएशन ऑफ इंडिया’ हे संस्थेची स्थापणूक जाली आनी १९३५ वर्सासावन ह्या खेळाच्यो राश्ट्रीय सर्ती सुरू जाल्यो. १९६२ वर्सा जाकार्त (इंडोनेशिया) हांगा आयिल्ल्या एशियाडांत पयलेच खेप ह्या खेळाचो आस्पाव जालो. १९९२ वर्सा बार्सिलोना (स्पेन) हांगा जावपी ऑलिंपिकांत ह्या खेळाचो आस्पाव जालो.
हो खेळ रॅकेट आनी शट्ल ह्या दोन मुखेल आवतांनी खेळटात. मदले आनी बायलो हांचे एकोडो आनी दोट्टी तशेंच मिश्र दोट्टी खेळ जातात. हो खेळ पंगडांनीय खेळटात. हो खेळ तीन सत्रांनी तशेंच पांच सत्रांनीय खेळटात. दादल्यांचें एकोडो, दोट्टी आनी बायलांचें दोट्टी तशेंच मिश्र दोट्टी खेळचें एक सत्र १५ गुणांचें आसता. दोनूय पंगडांचे १३ ....) गूण जाले, जाल्यार पयलीं ते गुण करतल्या पंगडाक ५ गुणांमेरेन ... वाडोवपाचो अधिकार आसता. १४ (समान) गूण जाले जाल्यार ३ ... गगुणांमेरेन खेळ वाडोवंक जाता.
बायलांच्या एकोडी खेळांत ९ (सामान) गूण जाल्यार ३ ज्यादा गुणांमेरेन आनी १० (समान) गूण जाल्यार ज्यादा २ गुणांमेरेन खेळ खेळपाक मेळटा. हे अधिकार आदीं १३ वा ९ गूण केल्ल्यांकूच आसतात.
गूण मेळोवपाखातीर पयलोच फटको मारतात ताका सर्विस म्हणटात. एक फावट सर्वीस करपी खेळगड्यान गूण वगडायलो (Service Over) जाल्यार ही सर्वीस दुसऱ्या करपाची आसता. सर्वीस ही सदांच तिरपी आसूंक जाय, (उजव्यानसावन दाव्यान वा परती) जेन्ना दोट्टी खेळ खेळटात तेन्ना दोन खेपो सयवीस करपाक मेळटा.
ह्या खेळाखातीर वापरपाचें मैदान दोन भागांनी वाटून घाल्लें आसता. ताची लांबाय १३४१ मीटर आनी रुंदाय एकेरी खेळाखातीर ५.१८मी. आनी दोट्टी खेळाखातीर ६.१० मीटर आसता. मैदानाच्या मदेगाक १.५२ मीटर उंचायेचेर जाळी आसून ती १.५५ मीटर उंचायेच्या खाब्यांचेर बांदतात. हीजाळी गडद कोराची आसता. ताची दटाय १५ ते २० मिमी. आसता.
खेळांत वापरपाचें रॅकेट वजनान ल्हव आसता. ताचो फुडलो भाग वाटकुळो आसून फाटल्यान ताका दांडी आसता. रॅकेटाची दांडयेसयत लाबाय ६८० मिमी. परस अदीक आसूंक फावना. फुडल्या भागाची लांबाय २८० मिमी. आनी रूंदाय २२० मिमी. आसता.
फूल : (शट्लकॉक, शंट्ल वा बर्ड) पांखांपसून तयार करतात. पूण तें सिंथेटीक वा हेर तरेन इत्पादीत करपाक जाता. ताचो तळ ल्हव आणी वाटकुळो आसता. पांखां १४ ते १६ आसून तांची लांबाय ६४ ते ७० मिमी. आसता. फुलाचो व्यास ५८ ते ६८ मिमी. आनी वजन ४.७४ ते ५.५० ग्रामामदीं आसूक जाय.
फुडल्या खेळगड्याचो शॉट हाताच्या फुडल्या भागाचो उपेग (Clock wise) करून परतितात ताका ‘फोरहँड’ आनी परतो (anti-clock-wise) मारिल्ल्या शॉटाक ‘बॅकहँड’ म्हणटात. हेखेरीज क्लीअर, स्मॅश, ड्रॉप आनी ड्राइव्ह अशे चार मुखेल फटक्यांचे प्रकार आसात.
बॅडमिंटन खेळाचो जनक जावपाचो मान भारताक फावो जाता. इंग्लंडान ह्या खेळाक आश्रय दिलो. उपरांत तो राश्ट्रकुल देशांनी पावलो. थंयसावन ताका अमेरिका आनी डॅन्मार्क ह्या देशांनी आपणायलो. आशियांत चीन, इंडोनेशिया, जपान, मलेशिया आनी कोरियन देशांनी ह्या खेळाक संवसारीक पावंडो मेळोवन दिलो.
‘द इंटरनॅशनल बॅडमिंटन फेडरेशन’ हे संस्थेवतीन दादल्यांखातीर १९४० वर्सासावन ‘टॉमस चषक’ आंतरराश्ट्रीय सर्त जाली. बायलांखातीर १९५७ वर्सासावन ‘उबेर चषक’ ही आंतरराशट्रीय सर्त सुरू जाली. ‘बॅडमिंटन असोसिएशन ऑफ इंडिया’ हे संस्थेवतीन १९३५ वर्सासावन ह्या खेळाच्यो राश्ट्रीय सर्ती सुरू जाल्यो. ह्या खेळांतली मुखेल अशी संवसारीक करंड सर्त १९७७ वर्सा सुरू जाली.
बॅडमिंटन दादल्यांची ‘टॉमस चषक’ सर्त इंडोनेशियेन वट्ट आठ खेपे (१९४९ ते १९९२) जिकून विक्रम प्रस्थापित केला जाल्यार बायलांची उबेर सर्त जपानान आनी चीनान प्रत्येकी पांच खेपे (१९५७ ते १९९२) जिकल्या. ‘ऑल इंग्लंड’ सर्तीत आठ खेपे (१९०० ते १९९२) दादल्यांची एकोडो किताब जोडून सगळ्यांत अदीक वस्तादपणां जोडपाचो मान इंडोनेशियाच्या रूडी हार्टोनो हाका फावो जाला. हे सर्तींतलीं चडांत चड म्हळ्यार २१ वस्तादपणां (दोट्टी धरून) हातासपाचो मान जॉर्ज अँलन थॉमस (इंग्लंड) हाका फावो जाला. बायलांनी सगळ्यांत चड म्हळ्यार १० एकोडो वस्तादपणां जोडपाचो मान अमेरिकेची ज्यूडी हाश्मान हिणें मेळयला. इंग्लंडची ए. डी. जॉर्डन हिणें ८२ आनी डब्ल्यू. सी. ई. रॉजर्झ ह्या बायलांनी वट्ट ५२ आंतरराश्ट्रीय सर्तींत केनेथ डेव्हिडसन (अमेरिका), वाँग पेंग सून (मलेशिया), एअलाँड कोप्स (डेन्मार्क), एडी चूंग (मलेशिया), तान जो हॉक (मलेशिया), फेरी सोन-व्हिले (इंडोनेशिया), लिम स्वी किंग (इंडोनेशिया) हे कांय नामनेचे खेळगडे आसात.
युरोपियन वस्तादपण सर्तींत इंग्लंड (१९७४, १९७८, १९८२, १९८४); डेनमार्क (१९७६, १९८०, १९८६, १९८८, १९९०); स्वीडन (१९९२) हाणीं वस्तादपण जोडलें.
ऑलपींक सर्तींत, सुरवेक १९७२ वर्सा, बॅडमिंटनाचो प्रदर्शनी
