―¡Yati mo da kiní! ―matud ni Tasyo nga mihapit ― dagway maayong laki gayúd ang nagsulat nianang basahona.
Sa pagtikáng niya sa hagdan, gisugat siyá sa tagbaláy ug sa batan-ong asawa niini. Si Don Filipo Lino maó ang ngalan sa bana ug si Donya Teodora Viña ang sa asawa. Si Don Filipo maó ang tenyente mayór ug pangulo sa usá ka pundok nga gingan- lan liberal, kon ugaling mahimò man pagtukod ug mga pundok sa kalungsoran sa Pilipinas.
―¿Hikit-an mo ba didto sa kalubngan ang anák ni anhing Don Rafael nga bag-o lamang nahiabút gikan sa Uropa?
Oo, hikit-an ko siyá sa pagkawas sa salakyanán.
―Matud pa, miadto siya sa kalubngan aron pagpangità sa lubóng sa iyang amahán . . Dagway nasubô siyá uyamut sa pag- kasayud sa nahitabô.
Ang pilosopó walâ motingog.
¿Walâ ba diáy makatandog sa imong kasingkasing kanáng masulub-ong hitabô? ―nangutana ang batan-ong asawa.
―Sayud na ikaw nga akó maóy usá sa unóm ka tawo nga mikuyog sa minatáy; akó maóy miatubang sa Kapitán Henerál sa pagtan-aw ko nga ang tanán dinhi, lakip ang mga punoan, walâ managtingóg sa pagkasayud nga ang minatáy gipasipad-an, ngani akó labíng mopasidungóg sa usá ka tawo nga buotan sa buhi pa kay sa patay na.
―¿Nan?
―Apán, sinyora, akó dili kadapig nga ang katungdanan sa harì sundon sa iyang mga kaliwat. Sanglit kaliwat akó ug Insik bahin sa akong inahán, ang akong panabút may pagka-Insik usáb ug maó kiní: pasidunggan ko ang amahán tungúd sa iyang anák ug dilì ang anák tungúd sa iyang amahán. Nga ang tagsatagsa mahiagum sa ganti kun sa silot tungúd sa iyang mga buhat nga kaugalingon, dili tungúd sa mga buhat sa ubán.
¿Nagpamisa ba ikaw karón sa imong asawa sumalà sa gitam- bag ko kanimo gahapon? ―nangutana si Doráy nga mipalaín ug sulti.
―¡Walâ! ―mitubág nga nagpahiyúm ang tigulang.
―¡Kaanugon!―matud ni Doráy nga nasubô; ―ginaingón nga karóng ikanapulò ang taknà sa buntag ang mga kalág manag- suroy-suroy nga managpaabút sa pag-ampò sa mga buhì; matud pa, ang usa ka misa karong adlawa mobilí ug limá sa lain nga adlaw sa tuig, unóm ngani, sumalà sa kura ganina sa buntag.
<centrr>— 95 —
