Jump to content

Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/527

From Wikisource
This page has been validated.

Gihaw-as ni Elias ang iyang karga ug giitsa sa tampi, mikuha usa ka kiwiskiwis nga hataas ug sa ilalum sa kasagbutanmihulbot pipila ka baluyot nga walay sulod, ug unya mipadayon pagbugsay.

—Ikaw ang mag-igo, ginoo, sa imong pagabuhaton kay ikaw man ang tag-iya sa imong kaugmaon— miingon si Elias kang Crisostomo nga nagpakahilum gihapon.— Apan kon tugolan mo ako pagsuki, ingnon ko ikaw: Tan-aw pag-ayo ang imong buhaton, hunahunaa baya nga halingon mo ang usa ka dakung daub sa gubat, kay, sanglit ikaw sapian ug maalam, dihadiha dayon daghan ang mokuyog kanimo, kay sa dakung kadaut daghan man ang nangasuko. Apan niining gubat ang imong pagahimuon, ang labing manag-antus mad ang mga wa­lay ikasukol ug mga walay sala. Kadtong maong mga pagbati nga may usa na ka bulan karon nakaaghat kanako sa pagdangop kanimo aron pagpangayog mga kausaban sa atong kahimtang, mad usab ang nagatukmod karon kanako aron pagingon kanimo nga hunahunaon mo pag-ayo ang imong paga­ buhaton. Ang lungsod, ginoo, wala maghunahuna pagbulag sa Espanya; diyutayng kagawasan, diyutayng katarungan ug diyutay nga gugma: mad da kana ang iyang gipangayo. Kaba hinabangan ug duyogan ikaw sa nangasuko, sa mga kriminal, sa mga tawo nga buut na lamag kamatay, apan ang lungsod dili magagunok. Nasayop ikaw kon, sa pagtan-aw mo nga ang lanan nangimgit, mituo nga ang lungsod nawad-an na sa Paglaum. Oo, ang lungsod nag-antus, apan wala pa kawad-i sa Paglaum ug sa pagtuo, ug moalsa lamang siya kon maupus na ang iyang pailub, sa ato pa, kon mad kana ang tinguhaon sa mga tawo nga namunoan, ug kini madugay pang mahitaod. Ako usab ngani dili monunot kanimo; dili gayud ako modangop nianang katapusang mga paagi samtang aduna pay kalauman uga akong mapaabut sa katawhan.

-Kon mao kana, molangsad ako bisan dili ka mokuyog!— milubag si Crisostomo sa hugot nga kabubut-on.

—Dili na ba gayud maliso kanang hunahunaa? —Bugtong ug dili na maliso! Saksi ang handumanan sa akong amahan! Dili akd makatugot nga dili kasilotan kadtong milangkat sa akong kalinaw ug kabulahanan, kay ako walay laing gitinguha kon dili ang kaayohan, kay gitahud ug giantus

-520-