Ug kamó, mga bulak nga matahúm ug maamyon; ikáw, ma-
bugnaw nga huyuhoy nga misapigad sa ilang mga ngabil; ug
ikáw, Adlaw, nga nagapamináw kang María Clara ug kang Ibar-
ra; kamóng tanán nga nangahimong saksi sa ilang gibuhat, tug-
ani kamí unsay gipanagsultihan niadtong duhá ka kalág nga nag-
parayganay didto sa hilít; suginli kami ninyo, kay ang mga pulong
litukón sa akong dilà dilì makasaysay sa inyong nakità ug nadu-
ngóg didto niadtong pantaw.
Apán, sanglit walâ man kamó magtagad sa akong gihangyò kaninyo, sulayán ko lamang pagsaysay.
Sa langit waláy dag-um nga nakità: usá ka huyuhoy nga ma- bugnaw nagatabyog sa mga dahon ug mga bulak sa mga bagon nga mikaput sa palàpalà sa pantaw, sa mga manan-aw, sa mga isdang pinakaging ug sa mga paról sa Insik nga gipamitay didto. Ang haganas sa bugsay nga nagakutaw sa malubóg nga tubig sa subâ ug ang kagahub sa mga salakyanán nga nangagi sa taytayan sa Binondo, madungóg kaayo didto, apán walâ nila madungóg ang mga bagutbot sa iyaán ni María Clara.
—¡Maayo, maayo tuod dihâ kay aron kamó hibantayan sa mga silingan! —nagkanayón si Isabel.
Sa sinugdan, pulós lamang mga binuang ang ilang gisultihan, mga binuang nga, sama nianang mga pangandak nga madungóg ta sa mga nasud sa Uropa, matam-is nga pamation. alang sa mga timitindog, apán makapakatawa kun makapakisdum sa mga taga- gawás.
Si María Clara, sanglit kaliwat ni Caín, abubhoán gayúd; busà nangutana sa iyang hinigugma:
—¿Kanunay ba ikaw nga naghunàhunà kanakò? ¿Walâ mo ba akó hikalimti sa imong mga pagsuroy-suroy? ¡Ang daghang mga dagkung siyudad ug mga maanyag babaye nga imong na- kità, dagway ... !
Si Ibarra, nga igsuon usáb ni Caín, maantigong mopaalibag- bag ug sulti ug dunay diyutay nga pagkabakakon, busà motubág pag-ingón:
—¿Mahimò ba nga ikaw akong hikalimtan? — matud niya nga mitutok pagtan-aw sa mga matá ni María Clara; — ¿maka- himò ba akó pagluib sa saad nga akong gipanumpaan sa imong atubangan? ¿Nahinumdom ka ba niadtong usá ka gabii nga na- gaunós, gabii nga akó nag-usara paghilak tupád sa lawas nga patay
