haw dilì modapat sa panit; gilambing silá sa tinagurha, pinagba sa Adlaw, nanaghagál sa kakapoy ug kainit ug kanunay nga ginapadalî ug ginabunalan sa ulisi sa usá usáb ka binilanggò nga nagabantay kanila, nga dagway malipay nga modagmal sa iyang mga kauban. Kadtong mga binilangò pulós mga tag-as nga
tawo, nanagmug-ot ang nawóng ug bisan walâ gayúd makità ni Ibarra nga silá mopahiyúm, apan ang ilang mga matá mosiga kon bunalan na sa nagabantay kun itsahan bag upús nga tabakò
sa usa ká lumalabay ug unyà punitón dayon sa mahiduól ug tipigan sa ilalum sa iyang sarók; niini, ang ubang mga binilanggd
manghinan-aw lamang. Daw pagahidunggan pa niya ang tinagiktik sa mga bato nga dugmukon niadtong mga tawhana aron
ibunbon sa mga lim-aw sa dalan ug ang kinagilkil sa mga sing
sing puthaw nga nagapiit sa ilang pikitan nga nanghuboy. Si
Ibarra pangilogan pa kon mahinumdom niadtong usa ka talanawon nga iyang nakita sa diyutay pa siya: udto kadto ug ang
kainit sa Adlaw naglagiting. Usa ‘ niadtong mga tawhana, maluspad ug nagabuka ang mata, nagabuy-od sa landong sa usa ka
karomata nga kahoy; sa iyang tupad dihay duroha usab nga nanaghikay ug usa ka langkapan nga kawayan, walay tingog, walay
kasuko ug nanagpalahay, sama sa kinaiyang panglihok sa mga
tumitindog nga gituhoan sa mga Katsila. “Karon ikaw pa, ugm^
kami na usab”, daw maoy pulong sa hunahuna niadtong duroha.
Ang mga lumalabay nangagi lamang, nanaglagsik ug wala magkabana niadtong mga alaut nga binilanggd; ang mga babaye mananaw ug kadiyot ug unya mopadayon paglakaw, sama sa mga salakyanan nga mopadayugdog lamang, kay ang maong talan-awon
sabug man nga makita ug ang mga tawo nangaanad na; si Ibarra,
bata nga napulog-usa pay panuigon, bag-ong nahiabut sa Manill,
mao day nahinuklog nga nagasud-ong niadtong talan-awona nga
iyang gidamgo sa sunod gabii.
Wala na didto makiti ni Ibarra kadtong taytayan nga sakayan nga maninguhii gayud intawon pag-alagad sa buut mogawi kaniya kutob sa iyang maabut, taytayan nga magapaanod-anod sa suba sa Pasig ug usahay maguba ngani kon mobul-og ang baha.
Ang kahoyng almendro nga gitanum sa sawang sa San Gabriel didto gihapon, wala motubb ug wala usab molabong.
Gipakaingon niya nga ang dalan sa Escolta dili na kaayo maanindot bisan diha nay dakung balay nga giugbok sa dapit nga
