gitarokan kanhi sa karaang mga kamalig. Ang bag-ong tuláây sa España nakapahibulong kaniya; kadtong mga balay sa tampi nga tuo sa subâ nga gipangugbok sa ilalum sa mga kawayanan ug kakahoyàn, sa utlanan sa dalan Escolta ug sa pulò sa Romero, nakapahinumdom kaniya niadtong panahón nga siya magaagián didto sakáy sa usá ka bangkà padulong sa kaligoanan sa Ulì-Ulì.
Nakahibalag siyá daghang mga salakyanán nga ginuyod ug mga maanindot nga kabayong gagmay linuwanan sa mga kawani nga nanagdukâ pa ug napadulong sa ilang mga buhatán; nakahinagbò usáb siyá ug mga sundalo, mga Insik, mga prayle nga maugdag nawóng, mga canónigo, ubp. Luwan sa usá ka matahúm salakyanán hisigpatan ni Ibarra si P. Damaso, nagamug-ot ug nagadiyong ang nawóng, ugaling kay walâ gayud siya makamuwawong pag-ayo sanglit ang salakyanan misaylo na man ug si Kapitán Tinong nga kuyog sa iyang asawa ug duhá ka anák babaye miyukbò kaniya sa malipayon nga panagway.
Sa paglugsong sa tuláy, ang mga kabayò misugod pag-inug-og padulong sa dapít nga ginatawág Paseo de la Sábana . Sa kilirán nga walá, gikan sa Fábrica de Tabacos sa Arroceros, mabatì ang hinagpak sa mga dahon sa tabakò nga palpalon sa mga manunustos. Si Ibarra mipahiyúm sa paghinumdom niadtong maisug nga bahò sa tabakò nga sa ika 5 ang taknà sa hapon magapuot sa puente de Barcas ug makahubóg kaniya sa diyutay pa siyá. Ang madasigong mga kulokabildo ug mga tiaw-tiaw nga iyang nabatì niadtong higayona nakapahinumdom kaniya sa balangay sa Lavapies sa Madrid diín lagmit mahitabô ang mga gubutgubut sa mga manunustos, gubutgubut nga maóy lubagán ang alaut nga mga polís, ubp.
Sa paghitungód niya sa Jardín Botánico,1 giabut siyag kasubô kay nahinumdom man dayon sa maanyag uyamut nga mga jardín botánico nga iyang nakità didto sa Uropa ug sa mga lungsod diín gimbuhatón nga dakû ang pagpatubò ug paggalam sa mga tanúm, hangtud ang mga jardín botánico sa mga colonia2 nga punô sa mga tanúm, maayong pagkagalam ug binuksan alang sa kadaghanan. Si Ibarra milingíw, mitan-aw dapít sa tuo ug didto iyang nakità ang karaan nga Manilà, linibután gihapon sa mga paríl ug halaglum mga kanál nga punô sa lapok, sama sa usá ka dalagang masakitón nga gilimisan sa mga sapút sa iyang apohán.
(1) — Tanaman sa nagkalainlaing mga kahoy sulód sa dakbayán.
(2) — Mga nasud nga sakop sa usá nga makagagahum.
