mga katigulangan nga nangamatay ginatap-an pa karón sa Pur-
gatoryo, ug kon dili man ugaling silotan sa kalayo nga walay
katapusan, hiabután pa nila didto. Ug kinsa kadtong buút mo-
supak kanamò, nga moduaw lamang niining adlawa sa mga
simbahan ug mga kalubngan sa Pilipinas, ug kon maminaw
siyá, makita niya nga kining among giasoy matuod gayúd.
Apán, sanglit ania man kitá sa lungsod sa San Diego, duawon
ta ang iyang kalubngan.
Dapit sa Kasadpan atua mahimutang, dilì ang siyudad, kon dili ang balangay sa mga patáy: adunay diyutayng dalan nga alagian padulong ngadto, punô sa abóg kon mating-init apán masakáy usáb kon mating-ulan. Ang takóp sa iyang gangha- án binuhat sa kahoy, ang katungâ sa korál nga nagalibút binu- hat sa mga bató, ug ang katungâ, sa kawayan ug mga bugsok: kadtong korala daw nagauláng sa kalubngan ug sa puloy-anan sa mga buhi, apán walâ makauláng sa mga kanding sa parì ug sa mga baboy sa mga silingan nga managsulod-gulâ lamang didto aron pagpaninggap sa mga lubóng kun pagbanhà didto niadtong kamingawan.
Sa taliwalà niadtong halapád nga hawan, usá ka dakúng krús nga kahoy giugbok sa usá ka tungtonganan nga bató. Gi- piko sa unós ang INRI nga lata ug ang iyang mga titik dili na mabasa kay gipapas man sa ulán. Sa punoan sa krús, sama sa matuod nga Gólgota, nagtapun-og ang mga kalabira ug mga bukóg nga gipundok didto sa maglulubong sa mga minatáy gi- kan sa mga lubóng nga iyang gihabwaan. Dagway adto didto managhulát kadtong mga bukóg, dilì sa pagkabanhaw sa mga patáy, kon dili sa mga baboy ug ubán pang mga hayop nga ma- nuót suót didto, manuol sa punoan sa krús ug dayong patil-is. Adunay mga bag-ong kinalotán nga makità didto: dinhi dapít ang yutà mihulpà, sa unahan nabungdo. Ang mga bunga sa katyubóng nga milabong ug tinuod manulpok sa mga bitiis sa magasuótsuót didto, ug ang kalanto sa dagangdang maka- dugang sa bahò nga atong mahanggap niadtong dapita. Aduna usáb didtoy mga bulak nga nanagpatákpaták pagturók, apán sa- ma niadtong mga kalabira, walâ hiilhi unsay ilang mga ngalan: maluspad ang ilang mga giháy ug ang ilang bahò daw bahò sa mga lubnganan. Ang mga gunahón ug mga bagon milasáng sa
-