turo, organizado, e. c., e. c.; Esperanto havis nulo! E se esas krimino nun propozar a la mondo altra linguo kam Esperanto (mem Esperanto simple plubonigita!), simila ed egala krimino esis facita da Dro Zamenhof ipsa en 1887. Certe, Esperanto ne venkis rekte Volapük: ol simple sucedis ad ol, pos sat longa interregno. Volapük mortis pro sa propra difekti, e precipue pro l’ obstino per qua sa autoro rifuzis autokrate omna propozi di reformi, prizentita o postulita da la max bona Volapükisti (aparte da Kerckhoffs, qua esis quaze la Beaufront di Volapük). Tamen esis stranja audaco lansar en la mondo nuva LI. en 1887, juste en la tempo kande Volapük kreskis e difuzesis rapide en omna landi. Ed on komprenas, ke la Volapükisti rigardis kun profunda malprizo e kompato la modesta libreto di « Dro Esperanto » kun sa 925 radiki! Mem ti, qui esis sat inteligenta por komprenar o divinar la teoriala supereso di Esperanto ye Volapük, opozis al ol praktikal argumenti, quale So Ellis, viceprezidanto di la London Philological Society[1]. Il dicis, ke la sola questiono esas la praktikala : la max bona linguo esas ta, qua esas uzata da la max multa homi. Mem se aparus plu bona linguo, on ne povus abandonar Volapük, qua esas ja tante difuzata, e qua ricevis ja tam multa praktikal apliki. Ankore plu : Soo Ellis konfesis, ke Volapük havas kelka difekti; sed ta difekti ne impedis sa propagado ed uzado, do li esas malgrava, ed esas tro tarde por emendar li (!). Konkluzo: « on ne povas reformar Volapük, on devas ol aceptar o lasar. » Certe! e pro to la mondo… lasis Volapük, e lasos same omna linguo, quan on pretendos impozar ad ol autoritate e bloke, kun sa difekti e malfacilaji[2]. Tala esas la valoro di la praktikal argumenti fondita sur la « aquirita situeso », sur la « sociala fakti » e sur la « vivo ».
Dum ke la Esperantisti intermixis konstante (vole o nevole)
