E. attempt (criminal), F. attentat, I. attentado, S. atentado. Ja de la komparo di ta naturala vorti rezultas, ke omna vorti di la lasta seryo kontenas la radiko atent (kun t), e ke la vorti di l’unesma seryo kontenas sono simila a la c di atenc. Esas do plu naturala, plu konforma a l’internacioneso, donar ad atent la duesma senco ed ad atenc l’unesma. Sed l’ analogeso anke postulas ta permuto quale bonega angla Esperantisto rimarkigis da ni. Nam se on serchas en Esp. ipsa vorti etimologie analoga a la du diskutita, on trovas, unlatere, ke intenco esas analoga ad atento, ed altralatere ke tento (verbo tenti) esas analoga ad atenco ! Tale la du Esp. radiki pekas samtempe kontre l’analogeso di Esp. ipsa ! Ta arbitriala permuto esas do la kulpo di Esperanto primitiva relate la naturala lingui : ni nur malfacis ta permuto, redonante a la du radiki lia rispektiva naturala senco ; ed on akuzas ni pri « arbitriala » chanji ! Se Esperanto unesme ne esus chanjinta « arbitrie » la senco di la radiki, ni ne esus obligata nun « renversar » sa vortaro ; e nia tasko esus multe plu facila.
La komparo di la lasta numero semblis a nia amiki tante interesiva e konvinkiva, ke ni durigas ol sube. (Sequo di la sama texto).
ESPERANTO
Pastroj de fremda religio, devenintaj de la Sirianoj[1] el Palestino, zorgis mian edukadon. Saghaj kaj sanktaj estis tiuj chi pastroj. Ili instruis[2] al mi la longajn historiojn de Krono, kiu kreis la mondon, kaj de lia filo, kiu (oni diras) plenumis vojaghon al la tero. Iliaj temploj trifoje kiel cia estas altaj, o Euritmo, kaj similaj je arbaroj ; sed ili ne estas fortikaj ; ili disfalas ruinigitaj post kvin au sescent jaroj ; ili estas fantaziajhoj de barbaruloj[3], kiuj imagas, ke oni povas fari belajhon ekstere de la reguloj fiksa- |
IDO
Sacerdoti[4] di stranjera religyo, veninta de la Siriani de Palestino, zorge edukis me. Ta sacerdoti esis saja e santa. Li docis a me la longa rakonti pri Kronos qua kreis la mondo, e pri sa filyo, qua (on dicas) facis voyajo sur la tero. Lia templi esas triople[5] plu alta kam la tua, ho Euritmia, e simila a foresti ; sed li ne esas solida ; oli ruinijas pos kin o siscent yari ; oli esas fantazii di barbari, qui kredas, ke on povas facar ulo bela exter la reguli, quin tu fixigis por tua inspirati, ho Raciono. Sed ta templi plezis a me ; me |
- ↑ Siriano esas Idajo : la sistemo di Esp. primitiva postulus Siro, Sirujo !
- ↑ Duopla senco di Esp. instrui : instruktar e docar.
- ↑ Barbaruloj, segun la vera tradiciono di Esp. : tamen la Maestro ipsa dicas nun barbaroj, per ecepto.
- ↑ Ni esas obligata adoptar la vorto sacerdoto por tradukar D. Priester, E. priest, F. prêtre, I. sacerdote, S. sacerdote. Ol semblas preferinda a la radiko prestr, quan on povus anke propozar, pro la derivaji : E. sacerdotal ; F. sacerdotal, sacerdoce.
- ↑ Triople, e ne trifoye (v. Gramatika Kompleta, § 95).
