Or de ca neceseso la Esperantisti konkludas, ke lia linguo devas restar netuchebla. Sed quo pruvas ke la LI. devas esar lia linguo, e plue ca aparta formo, quan ol ricevis de un homo en un tempo? Ol ne kontentigas mem omna Esperantisti, ankore min la ne-Esperantisti. Se do on deziras konservar o plu juste fondar la uniono, on devas facar koncesi ad la diversa opinioni e tendenci. Se Esperanto devas divenar la LI., ol devas konformijar ad la bezoni di sa futura adepti, e mem ad lia gusti, mem se ici ne esus teorie justigebla. Esperanto ne esas religyo od eklezyo severe klozita, tale ke on povas dicar ad la « hereziuli » : « Ekirez ed fondez extere altra eklezyo, altra religyo ». La hereziuli deziras la uniono egale quale la « ortodoxi », ed li povas alegar la neceseso di uniono kun sama yuro. Qua decidos, kad la uniono devas esar facata per Esperanto primitiva o per nuva Esperanto? Esperanto primitiva havas nula aparta yuro, nula privilejo quaze deala, ne mem la malnuveso, nam existis lingui plu malnuva, qui ne impedis la autroro de Esperanto propozar sa linguo a la mondo. Ol havas nula altra yuro kam sa interna bonaji. Nam mem la tradiciono e la litarturo ne esas serioza argumenti. Volapük anke havis literaturo, sed nulu legas ol plu. Multi deziras LI. precize pro ke la nacionala lingui, havante longa tradiciono e vasta literaturo, neplu esas sat flexebla e ne povas esar simpligata e regulizata segun la postuli di la logiko o la bezoni di la cienci. Nu, apene un LI. existas de 20 yari, on trovas jam homi qui pretendas, ke on neplu povas ol chanjar o plubonigar, pro la tradiciono e la literaturo jam existanta! Co esas vere ironio!
Cetere, on lektas en la famoza Deklaro de Boulogne, qua havas tanta autoritato por la « fidela » Esperantisi, la tre explicita frazo sequanta: « 3. Ĉar la aŭtoro de la lingvo Esperanto tuj en la komenco rifuzis unu fojon por ĉiam ĉiujn personajn rajtojn kaj privilegiojn rilate tiun lingvon, tial Esperanto estas « nenies propraĵo », nek en rilato materiala, nek en rilato morala. » Co esas tute klara, e la Deklaro adjuntas : « Materiala mastro de tiu ĉi lingvo estas la tuta mondo, kaj ĉiu deziranto povas eldonadi en aŭ pri tiu ĉi ingvo ĉiajn verkojn, kiajn li deziras, kaj uzadi la lingvon por ĉiaj eblaj celoj ». Per co on vidas, ke la tezo « Esperanto proprajo di l’ Esperantisti » esas rekte kontra a la Deklaro di Boulogne, ed a la spirito d l’ autoro ipsa di la linguo. Co devas suficar, por ke la vera
