Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/383

From Wikisource
This page has been proofread.
353
LINGUALA QUESTIONI
Ramo.

La vorto ramo semblas utila en la naturala cienci, ube on parolas multe pri ramifi­cation (vorto inter­naciona : DEFIS) ; ed anke en altra faki, ube on uzas metafore la sama ideo. Kad on devas adoptar ol vice brancho ? O kad on devas admisar ol apud brancho, kun altra senco ; e quale lor on definos ica senco ?

Kloko.

So de Janko aprobas la propozo di kloko (No 25, p. 26) ma ne quale adverbo (esas tri kloke). On devus uzar la substantivo : esas un kloko, du kloki, simile kam minuti. On dicus : il advenis ye tri kloki ; e l’expresuri : ante tri kloki, pos tri kloki, genitus nula dubo.

Sensuo, spirituo.

Se on adoptos la regulo di acentizo propozita da So Jespersen (No 22, p. 583), on povos redonar a ca du vorti lia max etimo­logiala radiko, nome : sensu, spiritu, sen chanjar l’acento (nam la neceseso pozar l’acento sur la finala u esis la sola motivo, qua impedis ni adoptar ta formi etimo­logiala) ; e tale on obtenos reguloze la korekta derivaji tote inter­naciona : sensualismo, spiri­tualismo (rimarkez ke en oli u esas vera konsonanto, o formacas diftongo kun la sequanta a, omnasupoze, ne konstitucas aparta silabo). Komparez materya­lismo, qua, segun la sama propozo, skribesos materia­lismo. Sed lor ni perdus la distingo, quan ni facis inter sensala (qua apartenas a la sensi) e sensuala (qua amas la plezuri di la sensi) ; e la naturala derivaji spirit-ismo, ‑isto. To esas kontrala argumento tre konsi­derinda.

Pri la neoficiala vorti.[1]

Pro ke ta questiono esis recente diskutata en plura Idista jurnali, esas oportuna memorigar la reguli di l’Uniono, qui solvas ol tre simple e klare. La Statuti di l’Uniono dicas :

« 2. L’Uniono adoptas e propagas la Linguo inter­naciona di la Delegitaro, tala quala ol rezultas de lalabori e decidi di la Komitato [di la Delegitaro] e di la konstanta Komisitaro… »

« 3. Omna membro di l’Uniono promisas lernar e praktikar la linguo, tala quala ol esas definita da la decidi di la Komitato di la Delegitaro e di l’Akademio di l’Uniono… »

Altralatere on memorez la Deklaro, per qua la konstanta Komisitaro finis sua labori, deklaro subskribita da omna sa membri[2] :

« Vortolibri e gramatiki di linguo inter­naciona konforma a la

3

  1. Komparez No 29, p. 298-299.
  2. Progreso, No 12, p. 714, e No 13, p. 34.