- 265
maysa ka dakuada daydi met la soldado idi natinnag a nakigubalgubal iti daydi dalingding, a ti angot na agakkagay ti
pilibustero. Daydi a kinamaingel na iso ti nangted iti nakaidayawan ti nagan na, ngem nakaidayawan nga awan mulitna a jsapay kuma ta kakasta amin ti pannakagun-od dagiti
amin a pakaidaydayawan! dagiti inna, basbassit kuma ti
sangit da. ket ad-ado kuma pay dagiti tattao ditoy daga!
Iti maysa nga arrabal adda natakuatanda a dua a tattao nga agikalkali iti igam iti sirok ti maysa a balay a tinabla. Nagriri daydi a purok; dagiti agindeg kinayatda a kinamat dagidi dua a saan nga am-ammo tapno inda ida papatayen ken yawat kadagiti agturturay, ngem maysa a karruba ti namagtalna ka dakuada a kinunana nga umanayen ti panangidatag da iti tribunal iti bagi ti basol. Daan da gayam a palpaltog a nalabit ti immuna kuma ngata nga inda sinugat, saan a sabali no di met la ti naayat a nangaramat kadakuada.
—!Ala wen! —kinuna ti maysa nga aginmamaingel; —no kayatda nga umalsatayo, !ala ket di!
Ngem daydi aginmamaingel inda winagwag iti bin-ig a pang-pang-or ken disdisnog, kinuddukuddot dagiti babbai, a kasla ket no ison ti akinkukua kadagiti palpaltog.
Sadi Ermita, dakdakes man ti naaramiden, nupay bas bassit ti kibor a napataod, ket idinto ta addada pay naguni a palpaltog. Maysa a naannad a empleado nga inikkanna iti igam ti amin a di mangan-ano, pati pay dagiti ngip-ngipenna, nakakita, iti sumipnget, iti maysa nga anniniwan, iti asideg ti balay na, inpagarupna nga agad-adal daydi, ket inna pinaltugan iti namindua. Daydi anniniwan rimsua iti kalpasan na a maysa guardia beterana, ket inda intabon, ket iso, Pax Christi! Mutis! (Talna ni Kristo! Awan tagarin!)
Sadi Bulumbayan ado met dagiti nangngeg a un-uni ti paltog, ket rimsua a natay ti maysa a lakay a sul-ot a saan a nakangngeg iti KIEN BIBE ti sentinela, ken maysa a baboy a nakangngeg ket saan na nga insungbat ti ESPANIA. Daydi lakay saan a naikali a nalaka, ta awan pagbayadna iti pannakawaris na, ket daydi baboy, sinidada.
Sadi Manila, iti maysa a paglakuan iti sinamit, nga adda iti asideg ti Unibersidad, a masansan unay a pappapanan da giti agad-adal, kastoy met ti inda panarsaritaan kadagiti nabalbalbalod:
—Ya koji ba kon Tadeo? (Ni Tadeo, tiniliwdan?)—sinaludsod ti akinkukua, a maysa a babai.
