266
—Aba, niora, (Ni, apo)—insungbat ti maysa nga agadadal nga agyan sadi Parian,—pusilaw ya! (napaltuganen!) . . . .—Pusilaw! Naku no pa ta paga konmigo su deuda! Napaltuganen! jina! dina pay nabayadan ti utang na kaniak!)
—Ay! no jabla bos puelte, niora, baka pa di keda bos komplise! !Ya kema yo nga el libro ke ya dale prestaw konmigo! Baka pa di rikisa y di enkontra! Anda bos, listo, niora!(1)
—?Ta keda dise preso Isagani? (Kunada a nabalod ni Isagani?)
-!Loko-loko tambien akel Isagani (Loko-Ioko met ni daydiay Isagani)—kunkuna daydi agad-adal a makarurrurod; —no sana di koji ele, ta anda pa presenta! !O, bueno nga, ke topa rayo kon ele! !Siguro pusilaw! (Saan da kuma a tiliwen, ket napan ket nagparang! O, naimbag met, ta dinalapos ti sal-it! !Nalabit, mapaltugan!)
Daydi babai intal-una ti abaga na.
—!Konmigo no la debi nada! ?Y kosa di jase Paulita? (Awan utangna kaniak! ket, ania ti kuen ni Paulita?)
—No di palta, nobio, niora. Siguro di Hora un poko, luego di kasa kon un espaniol! (Saan nga agkurang ti mangasawa, ulang. Nalabit agsangit sangkabassit, santo makiasawa iti maysa a kastila!)
Daydi a rabii, maysa kadagiti kalilidayan. Kadagiti balbalay linualuda ti santo-rosario ket dagiti mananglualo a babbai nangipaayda iti ado nga AMA MI kada REQUIEM kadagiti karkararua dagiti kakabagyan ken gagayyem da. Iti inaikawalo nga uras iti rabii, apaman la no adda makitan a maysa nga agpagpagna; isuna la a sagpaminsan adda mangngeg a pataray ti kabayo a ti bakrang na napalalo ti kapayanna a pakaipalpalpian ti maysa a sable, sa sultip dagiti guardia, luglugan a kasta unay pataray da a kasla ket no kamkamaten idan dagiti pinangenpangen a pilibustero.
Nupay kasta, saan a kigtot laeng ti adda kadagiti amin a disdisso.
Iti pagpandayan a dagos ni Placido Penitente, pagsasaritaanda met dagiti naar-aramid ket nawaya bassit ti inda panagsasao.
—Saanko a patien dagita naipikpiket!—kunkuna ti maysa
a mangmangged a nakakutkuttong ken nakamagmaga iti kapayanna iti kapupuyot; —no kaniak laeng, aramid ni Padre
Salvi!
__________
1 Ay! Dimo pigpigsaan ti agsao, ulang, ania ta inka ket mairamraman! Pinuurak payen ti pagbasaan a inpabuludna kaniak! Ania ta inda agsukain ket inda masarakan! Agal-alegka, ulang!