[ 39 ]
Broccan‘s Hymnus auf Brigita.
Die Zahlen vor den lateinischen Stücken bezeichnen die Capitel in der Vita des Cogitosus (Acta Sanctorum Febr. 1). Die irischen Stellen stammen aus der Vita im Lebar Brecc.
Zu V. 13:
Die folgende Legende über amra plea findet sich Leb. Br. p. 82, wo der leere Raum unter dem Texte des Félire durch ein längeres Fragment aus einer andern Vita aufgefüllt ist. Dass es einer anderen als der Leb. Br. p. 61b überlieferten Vita angehört, beweist das zu V. 27. 28 Mitgetheilte.
Amra plea i. cathir fil for brú mara torren, vel plea cathir fil do Brigit for brú inber mara, ocus is e a hord side fil oc muntir Brigte. Et sic factum est id, i. Brigit ro ḟóid morfessiur uathi do fóglaim uird Petair ocus Póil, uair na ro chind Dia di fen dul, ocus ni thucsat in ord, co ro ḟóid in tresfechtsa sair ocus a mac dall si leo, uair cech ní no chluined side ba mebar lais. In tan tra rancotar muir n‑ichtt (vgl. Z.² 68), tanic anfud dóib co mór forri, co ro laiset sís a n‑ingir, co ro lean for bendchopar ind aurtige, co ro laiset sortem inter se imthecht sís, conid don dúll dorala techt sis. Obsolbit ille in ingair ocus sdetit ann sin co cend m‑bliadna, oc ḟoglaim in uird, co torachtatar in fiallach aile o Rúaim chuice sium, conus tarla anfud dóib beos isin baile cetna, co ro lecset ingcorum sis, co tanic in mac dall leo anís co n‑urd plea lais ocus co clug taitnemach, ocus is e maires indiu, i. ord plea.
Zu V. 25, 26:
4. Exinde haec, cum tempus matutum advenit, in opus coaguli, ut de turbato vaccarum lacte butyrum congregaret, a matre transmissa est: ut sicut aliae feminae hoc opus exercere solebant, ipsa quoque aequali modo perageret, et cum ceteris in tempore placito vaccarum fructum ac pondus mensuratum butyri solitum plenissime in usum redderet. Sed haec moribus pulcherrima et hospitalis virgo, oboedire magis volens Deo quam hominibus, pauperibus et hospitibus lac largiter et butyrum distribuit. Et cum secundum morem opportunum advenit tempus, ut omnes redderent fructum vaccarum, ad eam perventum est. Et cum cooperatrices ejus monstrabant sua opera completa, quaesitum est a beata supra dicta virgine, ut et ipsa similiter assignaret suum opus. Et ipsa matris timore pavida, cum non haberet quod monstraret, quia totum pauperibus erogaverat, crastinum non procurans tempus et inexstinguibili flamma fidei accensa ac firma ad Dominum se convertens oravit. Nec mora: [ 40 ]Dominus vocem virginis audiens ac preces, largitate divini muueris, sicut est adjutor in opportunitatibus, adfuit et pro sua in se virgine confidente affluenter butyrum restituit. Mirum in modum illa hora post orationem virgo sanctissima nihil de suo opere deesse ostendens, sed super omnes cooperatrices abundans se monstravit complesse suum officium …
Leb. Br. p. 63a, 10: Fecht and tanic for menmain, Brigte tria rath in spirta noib techt do ḟiss scel a mathar bói i n‑daire, co ro chuindig ceat a athar, ocus ni tharut dí. Araide dochuaid si cen chetugud dó Dubthach. Ba heim den mathair intan do riacht, ba saethrach ba gallrach in mathair, ocus ro … dar essi a mathar, ocus ro gab for lesugud na hairge. In cetna maistred tra dos gni B., ros fodail a thorud i n‑dib rendaib déc i n‑onoir da apstal déc in duileman, ocus ro ṡuidig in tres cuibrend X. cor ba mou he indás cech cúibrend, i n‑onoir Ísu Crist, ocus dos rat uli iarom do bochtaib in choimded. Ro machtnaig immorro buachail in druad in n‑ordnugud tuecB. forsin immum. Is and sin atbert B.: Crist cona díb apstolu X dorigne precept do dáinib in domain, is na ainm sasaim-sea bochtu ár bid Crist i persaind cech bocht iressach. Luid in t‑ara (i. in buchail) do thaig in druad, ocus ro iarfacht de in drai ocus a ben: in maith lesaiges inn óg in áirge, ut dixit in t‑ara (i. iu buachail): „am buidech-sa cipindus ocus at remra na lóig“, uair ni ro lam écnach m‑Brigte iiia hecmais. Dobert in t‑ara rusc lais, ocht n‑dúird ina ardi. Dixit in t‑ara fria B.: „doraga in drai cona mnái do linad in rúisc sea do immim na togorta“ (i. na hairge). „Mo chen doib“ ol B. Tanic in drai ocus a ṡétig don airge co n‑acutar na lóig remra. Ferais B. failte friu ocus tuc biad doib. Is and sin atbert ben in druad tri B.: „Ised tancamar da ḟis dús in ros gab gim inní ro herbad duit. Cid fil d’immim ocut?“ Ni boi aice-sium i n‑erlaime acht torud aenmhaisfreda co leith, ocus dos bert in leth hi sin for tús. Ro fáitbestar lasodain ben in druad ocus ised atbert. „Is maith“ or si „do línad rúisc móir accum in méit n‑imme sea.“ „Línaid bar rúsc“ ol B. ocus dobera Dia imm ind.“ No theged si beus ina culid ocus doberead lethtoraid cecha fecais esti, uair nir b’ ail do Dia a henech-si do breith, co ra línad in rúsc fon indus sin. Ocus ised no gebed si oc techt ina culid: „A Dé a mo ruri-sea | connic ina huli sea | bennach a Dé nuall cen geis | cot laim deis in culid sea | Tí mac Muire mo chara | do bennachad mo chuile | flaith in domain có himbel | ron bé imbed la suide.“ Ro ermitnig in draí ocus a ṡetig in coimdid triasin ḟirt atchonncatar conid ann sin atbert in draí fria B.: „In t‑imm ocus na bú ro bligis idpraim-sea duit iat; nis bia i n‑daire dam-sa acht fogain don choimdid.“ Ros frecair B. dó ocus atbert fris: „Ber-siu na bú ocus tabair dam-sa sairse mo mathar.“ Atbert in druí: „Acht saerfaithir do mathair, doberthar duit na bú, ocus secip ní atbera, dogén-sa". Ro ḟodail B. na bú do bochtaib ocus do aidilcnechaib Dé. [ 41 ]Ro baitsed in draí ocus ba hiressach ocus bói ic coimtecht Brigte osin immach.
Zu V. 27, 28:
6. …Nam cum illa aliquando in caldaria lardum advenientibus hospitibus coxerat, cani adulanti ac flagitanti misericorditer illud tradidit: et cum lardum de caldaria tractum ac postea hospitibus esset divisum, ac si non esset demptum, plenissime repertum est…
Leb. Br. p. 62b, 55; Luidset diu áigid co Dubthach, rannais Dubthach assil t‑ṡalli (sic) hi cóic tóchtaib ocus forácaib oc Brigit dia m‑bruith. Do luid cú goirt elscothach isin tech. Do rat B. di in cóiced tócht ar throcaire. O rus caith in cú in tócht sin do rat B. tócht aile dó. Tanic D. iarsin ocus atbert fria B.: „In ro berbais in saill ocus in marait uli na herranda?“ „Airim-sea iat“ ol B. Ro·airim D. ocus ni thesta ní dib. Itchuatar na haigid dó D. inni do rigne B. „At imdai“ or D. „ferta na hingine sin“. Ni ros caithset iarum na haigid in biad, uair roptar esindraicce, acht ro fódlat do bochtaib, ocus do aidelcnechaib in choimded.
Aehnlich in dem von Brigit handelnden Fragment, Leb. Brecc. p. 82 {s. S. 39): Foglaid tanic co Dubthach co tuc assill isin coire dó ocus co n‑derna V blogai de. Ro earb do Brigit a coimet, co tanic cu truag chuice-si ocus co tarut na V bloga asiu coire i fiadnaise in óclaich, ocus frith iarom na V bloga isin choire. Ro hindissed do Dubthach sin, ocus dobert Dubthach ferann di, i. rethet daurthige i tuaith dá muige.
Zu V. 29, 30:
7. Et eadem messores ac operarios convocavit in messem suam: et facta illa messorum conventione nebulosa ac pluvialis dies illa accidit conventionis, et pluviis largiter ex nubibus effusis per totam illam in circuitu provinciam ac rivulis guttarum affluentia per convalles et rimas terrarum currentibus, sua messis sola arida sine pluviarum impedimento et perturbatione perstitit. Et cum omnes messores ipsius undique regionis pluviali essent die prohibiti, sui sine ulla umbra caliginis vel pluviae illa die tota ab ortu usque ad occasum solis messurae opus Dei potentia exercebant.
Cf. Leb. Br. pag. 65b, lin. 57: Ba do ḟertaib B. i. methel mor bói aicce oc buain, snigis fleochad a muig Life ocus no cor ḟer banne ina gort-si tria ernaigthi m‑Brigte.
Zu V. 31, 32:
8. Ecce inter ceteras virtutes ipsius hoc opus dignum admiratione videtur esse. Advenientibus enim Episcopis et cum ea hospitantibus, cum non haberet uude eos cibaret, adjuta Dei multiplici virtute solito more abundanter, ut sua poscebat necessitas vaccam unam [ 42 ]eandemque tribus contra consuetudinem in una die vicibus mulsit: et quod solet de optimis tribus vaccis exprimi, ipsa mirabili eventu de una sua expressit vacca.
Cf. Leb. Br. p. 65b, lin. 41: Fecht ann tancatar VII n‑epscoip co B. ocus ní bói aicce-si ní doberad doib. Iar m‑blegan na m‑bó fa tri ro bliged tra doridise na ba in tres fecht ocus ba huilli inas cech blegun.
Aehnlich in dem Fragment auf p. 82: Ocht n‑espoic déc tancotar co Brigit a húib bruin chualand o thelaig na n‑espoc co loch lémnachta hi toeb Cille dara atuaid. Co ro fiarfaid Brigit dia coig i. do Blathnait, in roibe biad aice, et dixit illa non. Ocus ba nár la Brigit, condébert in t‑aingel na bai do blegan iterum corus blig Brigit co ro línsat na dabcha ocus no línfatis lestra Laigen uile, ocus co n‑dechaid in loim tarna léstra co n‑dérnai loch de, inde Loch lemnachta dicitur.
Zu V. 33, 34:
9. …Nam haec cum suas opere pastorali pasceret oves, in campestri et herboso loco largitate nimia pluviarum perfusa humectis vestibus domum rediit: et cum umbra solaris per foramina domus intrinsecus intraret, illa umbram obtusa oculorum acie, arborem fuisse transversam et fixam putans, desuper suam complutam vestem posuit. Et tamquam in arbore graudi et firma, in ipso tenui solari umbraculo vestis perpendit.
Zu V. 35, 36:
10. …Cum enim haec Sancta Brigida in agro juxta gregem ovium pasecndum cura pastorali esset sollicita, alius nequam adolescens callide subripiens et ipsius largitatem in pauperes probans, et mutato semper habitu ad eam septies veniens, septem ab ea verveces in una detulit die et in secreto abscondit. Et cum grex ad vesperum de more ad caulas fuisset dirigendus, duabus vel tribus vicibus diligentissime adnumeratus sine damno sui mirum in modum totus integer repertus est numerus. Et admirantes qui conscii facti fuerant virtutem Dei manifeste factam per virginem, septem quos absconderunt verveces ad suum dimiserunt gregem. Et ille gregis numerus nec plus nec minus, sed ut ante integer repertus est.
Cf. Leb. Br. pag. 66a, lin. 17: Dia m‑bói B. oc ingaire chaerech, tanic gataige chuicce ocus tall VII multu uathi iarna hatuch for tús. Araide o ro hairmed in trét, foritha doridisi na muilt tria ernaigthi m‑Brigte.
Zu V. 38:
11. Mirabili quoque eventu ab hac venerabili Brigida leprosi cerevisiam flagitantes, cum non haberet illa, videns aquam ad balnea paratam, et cum virtute fidei benedicens, in optimam convertit cerevisiam et abundanter sitientibus exhausit…
[ 43 ]Zu V. 39:
12. Potentissima enim et ineffabili fidei fortitiuline quandam feminam post votum integritatis fragilitate humana in juvenili voluptatis desiderio lapsam et habentem jam praegnantem ac tumescentem uterum, fideliter benedixit: et evanescente in vulva conceptu sine partu et sine dolore eam sanam ad poenitentiam restituit…
Zu V. 40:
13. Quadam enim die cum quidam ad eam salem petens veniret, sicut ceteri pauperes et egeni innumerabiles venire solebant pro suis necessitatibus, ipsa beatissima Brigida in illa hora salem factum de lapide quem benedixit, in opus poscentis sufficienter largita est…
Cf. Leb. Br. pag. 65b, lin. 45: Fect anu din ro gab mian araile caillech dó muntir Brigte imm ṡalond. Dorigne B. ernaigthi, co ro ṡai in cloich boi inna ḟiadnaise i salond, ocus co ro híccad in chaillig iarsin.
Zu V. 42:
14. …Nam secundum exemplum Domini et haec oculos caeci nati aperuit…Interdum enim, quem naturalis partus caecum protulit natum, fides ejusdem Brigidae, grano comparata sinapis et consimilis eidem, oculos simplices et lucidos ingenti miraculo aperuit…
Cf. Leb. Br. p. 65b, lin. 60: Ba do ḟertaib B. bennachais in clarenech co m‑bá slana a da ṡúil.
Zu V. 43, 44:
15. Et quadam die cum una ex adhaerentibus sibi extrinsecus femina cum filia annorum duodecim aetatis ex naturali procreatione muta ad eam veniret visitandam cum digna reverentia ut omnes solebant se inclinans et humili collo ad ejus pacificum osculum procedens, ipsa omnibus affabilis Brigida ac felix conditis sale divino sermonibus eam salubriter allocuta est: ac Salvatoris exemplo, jubentis parvulos ad se venire, filiae manum retinens manu sua, nesciente illa quod esset muta, et voluntatem ipsius interrogans, utrum velato capite permanere virgo, an nuptiis tradenda esse vellet, matre ipsius admonente quod sibi filia nulla daret responsa, respondens matri dixit, se non dimissuram manum filiae, nisi prius sibi responsum redderet. Et cum filiam secunda vice interrogaret de re eadem, respondit filia sibi, dicens: non aliud nisi quod tu volueris, agere volo. Ac sic postea aperto ore, sine linguae impedimento, et soluto ipsius vinculo sana loquebatur.
Zu V. 45, 46:
16. …Cum enim haec animo esset intenta caelestium meditationi, ut semper solebat, suam de terrestribus ad caelestia elevans conversa[ 44 ]tionem, quandam non parvam, sed grandem lardi partem cum cane dimisit. Et cum esset inquisita, non alicubi, sed in loco ubi canis solebat esse, mense transacto intacta et integra reperta est. Non enim canis ausus est comedere depositum beatae virginis, sed custos patieus lardi et idoneus, contra suum solitum morem Divina refrenatus virtute et domitus exstitit.
Zu V. 47, 48:
17. …Nam cum aliquis indigens cibo pauperum eam rogaret, illa ad eos qui carnes eoxerant, ut ab illis aliquid pauperi deferret, festinavit. At illorum unus stolidissimus famulus, qui carnes coxerat, insipienter partem nondum carnis coctam in albatum ipsius sinuatae vestis receptaculum transjecit, et sic illa non suffuscato mantili sed in suo candido colore manente portans pauperi tribuit.
Zu V. 49–52:
18. …Confluentibus enim ad eam undique pauperibus et peregrinis, ingenti fama virtutum et nimiae largitatis tractis, accedens inter eos ingratus quidam leprosus optimam de armento vaccam cum optimo vitulo omnium vitulorum simul sibi dari poscebat. Nee ipsa ejus audiens preces distulit, sed mox illam quam optimam didicit de omnibus vaccam et alicujus vaccae vitulum elegantem et optimum roganti infirmo voluntarie donavit[1] et misericorditer suum cum illo transmittens currum per iter longum et latissimum campum, ne molestiam in vacca minanda infirmus longo fessus itinere sustentaret, vitulum post tergum ejus in curru poni praecepit. Et sic eum vacca lingua lambens et tamquam proprium diligens nemine eam cogente usque ad loca destinata consecuta est…
Zu V. 53, 54.
19. Et quodam intervallo temporis alii nequissimi fures, qui nec Deum nec homines verebantur, de alia provincia ob latrocinium venientes et per amnem grandem facili meatu pedum egredientes, boves ipsius furati sunt. Sed eos eadem revertentes via impetus ingentis fluminis inundatione aquarum subito facta conturbavit. Non enim flumen instar muri erectum scelestissimam boum fraudem B. Brigidae per se transire permisit, sed eos fures demergens et secura trahens (sic), boves de eorum manibus liberati loris in cornibus pendentibus, ad proprium armentum ac boekium reversi sunt.
[ 45 ]Cf. Leb. Br. p. 65b, lin. 59: Ba do fertaib B. tallsat merlig a damu, tuarcaib abann Liphe friu, tancatar na doim i tech iarnabarach ocus etaige na merlech for a n‑adarcaib.
Zu V. 55, 56:
20. Cum quadam die ipsa sanctissima Brigida cogente aliqua necessitate utilitatis conventionem plebis visitaret in curru sedens binis vehebatur equis. Et cum in suo vehiculo meditatione theotica caelestem agens in terris vitam suum ut solebat dominatorem oraret, de alto procidens loco alter bruto animo equus saliens sub curru et irrefrenatus habenis fortiter se extorquens et de jugo semetipsum absolvens, equo altero solo sub suo remanente jugo, exterritus per campestria cucurrit: et sic manus Divina jugum pendens sine praecipitio sustentans, et vidente turba ob testimonium virtutis Divinae secura in suo orans vehiculo, cum uno equo sub curru posito ad plebis conventionem discursu placabili inlaesa pervenit…
Zu V. 57, 58:
21. …Cum aper ferus singularis et silvestris territus et fugitivus esset, ad gregem porcorum Brigidae felicissimae concitus cursu praecipiti pervenit: quem ipsa ventum inter suos cernens sues benedixit. Deinde impavidus, acsi familiaris, cum ipsius permansit grege porcorum…
Zu V. 59, 60:
22. Nam cum aliquando aliquis inter ceteros offerentes ei munera de longa veniens provincia offeret sues pingues, et alios secum missos ire ad suam villam quodam longo terrarum intervallo positam rogaret, ut ab eo sues acciperet per longum itineris spatium dierum trium vel quatuor amplius prolixum, cum eo suos missos transmisit comites: et transacto unius diei itinere in monte confinali regionum, qui proprio vocabulo nuncupatur Gabor, sues suas, quas in longinquis opinabatur esse regionibus obvias contra se venire, a lupis directas per viam et coactas contemplati sunt. Et cum illi vicinius erant, et intellexisset suas esse, cognoscens sues proprias et videns agrestes lupos, qui ob maximam B. Brigidae reverentiam de silvis maximis et campo Liffi latissimo idonei pastores in coactis et minandis suibus laborabant, advenientibus missis relinquentes eas inlaesas mirabilique hoc eventu intellecto, et consueto more discesserunt. Et sic altero die ii, qui missi erant, cum suibus factum mirabile narrantes domum reversi sunt.
Zu V. 61, 62:
23. …Quadam enim die cum aliquis nulla suffultus scientia vulpem per regis palatium ambulantem videret, putans illam obcaecatis sensibus suis feram esse bestiam et quod in aula regis familiaris et [ 46 ]mansueta esset … ignoraret, … occidit eam … Et rex iratus rem discens gestam, nisi sibi vulpes similis in omnibus calliditatibus, quas sua vulpes operabatur, restituta esset, illum jussit occidi … Et cum rem gestam sancta ac venerabilis Brigida didicisset … currum suum sibi jungi praecipiens … perrexit in viam, quae ad regis ducebat palatium. Nec mora: Dominus exaudiens ipsam suas fundentem assiduas preces, unam de suis vulpibus feris ad eam venire transmisit; quae cum velocissimo cursu per campestria veniret et beatissimae Brigidae currui appropinquaret, leviter se elevans in currum intravit et sub receptaculo vestis Brigidae se constituens sobrie cum ea in curru sedebat … Et cum rex ejus precibus consentire noluisset … ipsa suam protulit in medium vulpem, quae coram rege et omni multitudine totos mores et subtilitatem docibilem alterius agens vulpis in eadem forma prioris palam omnibus variis lusit artibus. Tunc rex haec videns placatus … illum solvi et liberum abire, qui fuerat antea reus delicti, jussit. Nec multo post cum S. Brigida, solutione et libertate facta, ad suam remearet domum, haec vulpes inter turbas dolose se torquens et callide moveus, quae alteri videbatur similis, fugitiva ad loca deserta et silvestria ad suum antrum, multis equitibus et canibus se persequentibus illudens, ac per patentes campos fugiens, incolumis evasit.
Cf. Leb. Br. p. 65b, lin. 48: Fecht ann diu bói bachlach dó muntir Brigte oc bém chonnaid. Dorala dó co ro marb petta sindaig la rig Laigen. Ró hergabad in bachlach lasin ríg. Ro forcongart B. for sinnach n‑allaid taidecht asin caillid. Tanic din co m‑bói oc clesrad ocus oc espai dona slogaib ocus don rig la forcongur m‑Brigte. O ra ḟorba tra in sindach a gnímrad, dolluid slan fon caillid ocus sloig Laigen eter chois ocus ech ocus choin inna degaid.
Zu V. 64:
24. Et cum in alia die anates pectore carnali in aqua natantes et per aëra interdum volitantes, Beata vidisset Brigida, eas ad se venire accersivit. Quae pennigero volatu et tanto ardore oboedientiae ejus vocibus tanquam sub humana cura essent consuetae sine ulla formidine multitudinis ad eam volitabant. Quas manu tangens et amplectens et per aliquantulum temporis hoc idom faciens, redire ac volare suis in aëra alis permisit …
Zu V. 65, 66:
25. …Vidit novem viros in forma quadam speciali vanae et diabolicae superstitionis, et plausum habentes vocis ridiculae ad infamiam mentis maximam. In quorum viis contritio erat et infelicitas, qui antiquo hosti, qui in illis regnabat, votis scelestissimis et juramentis sitientes effusionem sanguinis, antequam Calendae illius mensis supervenirent venturi, aliorum jugulationem et homicidia facere disposuerunt. Quibus [ 47 ]reverentissima et affabilis Brigida melliflua verborum copia praedicavit, ut mortiferis erroribus relictis sua crimina per cordis cumpunctionem et veram delerent poenitentiam. Qui hebetudine mentis suae … in viam suam perrexerunt: … egredientes illi nefarii imaginem instar viri, quem debuissent jugulare, contemplantes, continuo suis jugulantes lanceis et gladiis decollantes, quasi post triumphum de suo adversario et inimico cum armis sanguineis et cruentis reversi multis apparuerunt. Mirum in modum cum neminem occiderent, illis visum est sua complesse vota, atque cum nemo deerat de illa provincia, de quo illi triumpharent, nulla dubietas pro hac re alicui persistens, largitas muneris divini per Sanctam Brigidam facta omnibus innotuit …
Zu V. 68:
26. …Illam enim Lugidus quidam, valde validus et virorum fortissimus, duodecim virorum opera per semetipsum tanta fortitudine sui corporis in una cum vellet laborans die, et cibaria quibus duodecim sufficienter viri vesci possent, similiter comedens …, deprecatus est, ut pro se Dominum oraret omnipotentem, ut ejus ingluviem, qua superflua devorabat, temperaret, nec antiquam virtutem sui corporis per hanc amisisset causam. Et sic ipsa Brigida illum benedicens, et pro illo Dominum orans (sic); ipse postea victu unius viri satis contentus, ac, ut antea solebat, laborans sicut duodecim operarii operabantur, in eadem antiqua permansit virtute.
Zu V. 69, 70:
27. Arbor quaedam grandis et maxima, ad aliquem parata usum ab iis. qui artificia exercere solebant in silva lignari, securibus excisa est … Et cum nec multitudo virorum nec vires boum et variae artificum artes movere vel trahere eam arborem nullo modo poterant, recedentibus cunctis ab ea per fortissimam fidem B. Brigidae … eam gravissimam arborem Angelica virtute per Divina mysteria nullo mortalium auxilio levantes sine ulla difficultate ad locum quem voluit S. Brigida destinatum detulerunt …
Zu V. 71, 72:
28. Et nostro occurrit animo non excludere et hanc virtutem silentio nostro, quam inter innumerabiles virtutes eadem operata est Brigida venerabilis. Quidam enim vir secularis et gente nobilis et dolosis moribus exardescens in alicujus feminae concupiscentiam et quomodo ejus concubitu frui posset callide cogitans, ac suam sentem argenteam pretiosamque in depositum sibi commendans, quam dolose retraxit illa ignorante et jecit in mare, ut cum ipsa non posset reddere sibi esset ancilla et ejus postea uteretur ut vellet amplexibus … Et haec timens pudica femina, tanquam ad civitatem refugii tutissimam ad Sanctam confugit Brigidam. Quae cum talem comperisset causam, vel [ 48 ]quid pro hac re agere debuerit cogitaret, cum necdum verba complesset, supervenit ad eam quidam cum piscibus de flumine tractis, et cum illorum ilia piscium illico fuissent excisa, sentis illa argentea, quam ille crudelis jecit in mare ob causam supra dictam, in medio unius ex piscibus reperta est…
Zu V. 73–76:
29. Et bis miraculis gloriosum et clarissimum cum aliqua fideli femina hospitium jungi debet: quo prosperum iter faciens S. Brigida in Dei voluntate, in amplissimo campo Breg cum declinasset ad vesperam dies, ad habitaculum ejus veniens cum ea pernoctavit. Quae … cum non haberet propter suam inopiam, unde ignem nutriret et cibum coqueret, unde tales hospites cibaret, incidens ligna telaria, in quibus texturam telarum operabatur, in pastum ignis, vitulum suae vaccae, quem occidit super struem istorum ponens lignorum, igne assavit, cum bona voluntate. Et coena in Dei laudibus facta et nocte adsuetis transacta vigiliis expergiscens post illam de mane noctem, ut nullum de receptione et refectione S. Brigidae ullius rei sustineret damnum ipsa hospitalis, quae vitulum suae amiserat vaccae, alterum in eadem forma vitulum cum sua invenit vacca, quem ut priorem ipsa dilexerat; et telaria ligna similiter sibi prae ceteris reparata, in tali forma in quantitate, in qua priora fuerant, contemplata est …
Cf. Leb. Br. pag. 65b, lin. 64: Ba do fertaib B. dia tarla si cusin m‑bandtrebthaig lassair a muig Chail, co rus marb loeg a bó do B. ocus co ro loisc a garmain fói. Dorigne Dia for B. co m‑ba hogṡlan inn garmain iarnabarach, ocus boi in loeg immalle ria mathair.
Zu V. 77–80:
30. …Tribus enim leprosis et infirmitatibus oppressis … vas largita est argenteum. Et ne illis esset causa discordiae et contentionis, si illi inter se dividerent, cuidam in ponderibus auri et argenti comperto dixit, ut inter illos tres hoc vas ponderaret tribus aequalibus partibus. Et cum excusare se coepisset, dicens ponderari se aequaliter non posse, ipsa felicissima feminarum Brigida apprehenso vase argenteo ipsum allidit contra lapidem, et confregit in tres, ut voluit, aequales et consimiles partes. Mirum in modum cum postea ipsae tres partes ipsius vasis argentei in pondere essent emensae, nulla pars alia minor vel major, quae aliam superaret, licet uno obolo, de bis invcnta est tribus partibus …
Zu V. 81–84:
31. …Nam vestimenta transmarina et peregrina Episcopi Conlaei decorati culminis, quibus in solemnitatibus Domini et in vigiliis Apostolorum sacra in altaribus et in sanctuario offerens mysteria ute[ 49 ]batur, pauperibus largita est. Et cum tempus solemnitatis advcnit, sccundum consuetudinem ut ipse summus pontifex populorum suis indutus esset mutatoriis vestibus, S. Brigida, quae priora vestimenta illius episcopi Christo in forma pauperis posito donaverat, alia similia per omnia vestimentis prioribus, tam texturis quam coloribus, quae in illa hora a Christo, quem per pauperem induebat, perlata sibi in curru duarum acceperat rotarum, tradidit pro aliis…
Zu V. 85–88:
32. …Quidam enim compulsus quadam necessitate indigens mellis sextarium eam precatus est. Et cum ipsa Brigida mente doleret, dum non haberet paratum mel, quod illi roganti donaret, murmur apum sub pavimento domus, in qua tunc ipsa fucrat, exauditum est. Et cum ille locus, in quo suis apes vocibus sonabant, perfossus et scrutatus fuisset, repertum est in eo quantum sufficiebat in opus poscentis. Et sic ille ab ea recepto mellis munere quantum sibi necessitas poscebat, ad sua gaudens reversus est habitacula. (V. 88 scheint eigne Ausschmückung des Verf. zu sein.)