Author:რამაზ კუპრავა
რამაზ კუპრა — გჷშარჩქინელი ქორთუ პოეტი; დებადჷ ნოღა ზუგდიდს, სოდეთ გურაფლენდჷ დო ათუ III ოშქაშე წოფულა. თიმ წანას მიშართჷ ივანე ჯავახიშვილიშ ჯოხონობაშ ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშა, ნამუთ ათუ ჟურნალისტიშ დიპლომით. სტუდენტალაშ წანეფს რამაზ კუპრაქ დემაჸალჷ პოეტი შოთა ჩანტლაძეს. უნივერსიტეტწკჷმა ართო იგურუ უნივერსიტეტიშ ოზეს "შოთაშ აკადემია" - ს. მისჷთ "ისტმატ", "დიამატ", "პარტ. ისტორიაშ" გურაფაშა გურ ვემიალედესჷნი, ათაქ, "შოთაშ აკადემია" -ს უსხუნუდეს "გურაფა". თაქ, შხვა პოეტეფი დო ჭარუეფწკჷმა ართო, გეჩინებაფუ გჷმორჩქინელი ქორთჷ ჭარუ - გურამ დოჩანაშვილი... ჟურნალისტიშ დიპლომიშ ეჭოფუაშ უკული, სოხუმს, "საბჭოთა აფხაზეთი" - შ (აფხაზეთის ხმა), რედაქციას ქიდიჭყჷ ხანდა. 30 წანაშ უკული, აფხაზეთის, რუსეთ-საქორთუოშ ლჷმაშ პერიოდის გეგნიჸონეს აფხაზეთიშ ტელე-რადიო კომპანიაშ ქორთული პროგრამეფიშ რედაქტორო. რამაზ კუპრას ართიანს მინონწკარილი ტომეფით ვეგნუშულიდჷ მუში მაკითხირალეფი. გიშაშქუმალირი აფჷ - "ლექსები", "ლურჯი ბორანი", "მონოლოგი", "მიხაკები მთვარეზე", "ირიათონი" თიში ოთეატრე რეცენზიეფი დო შხვადოშხვა სტატიეფი უმუხარცქუო ენიწკიპატუდ პრესაშ ხიმფორეფს. რამაზ კუპრას მუში ჟურნალისტური ბიოგრაფიაშ ართ-ართ ოსარკალაია ხიმფორო მიოჩქუდ მარგალური (კოლხური) ნინაშა გაზეთ "მაფშალია"- შ გიშაშქუმალა. ქორთული ნინაშა ჭარილი დო გიშაშქუმალარო გახაზირებული აფჷდ "გიშნაგორა" დო პუბლიცისტური წიგნი "მეგრელთა სულიერი და ფიზიკური გენოციდის მცდელობა". 71 წანერი რამაზ კუპრაქ რინა გასურჷ 2010 წანაშ 17 ეკენიას. დასუფულებური რე ზუგდიდს, მანცხვარკარიშ სასაფულეს.
ლაზონა დო მარგალონა
[edit]აწნარაგადიშ მანგიორო
ქვერსემ ქიანაშ დო ირდიხას ჩინებულ კულტურაშ მინჯე, ორქო-ვარჩხილიშ გინმანდღულაფარ, ფარაშ მონეტეფიშ მუმაჭკირალ კოლხეფს ჭარილობა ვაუღუდესიან, ამდღარშო თე რაგადი, ქექას ქობთქუათუნი, უმართობა რე, ინა ვარ, წკონდა წყარიშ აბსურდი! „ისტორიაშ მუმათ“ ჩინებულ ჰეროდოტექ ჯვეშ წანეფიშ ეკოროცხუაშ III უკუნს ზოჯ: კოლხეფს ჭარილობა მითაჟამშე უღუდესია. თიწკუმა, მუჟამს ვარენო შუმერეფიშ, ფინიკიურეფიშ, კართაგენურეფიშ, ეტრუსკეფიშ ჯვეშშეჯვეშ ცივილიზაციეფი დიხაშ ოჭიშიშე გინოხინწელეფ რენანი, ჩქი კოლხეფქ ქუდოფსქიდით დო ღორონთიშ ჭყოლოფუათ შურ ქომდგუნა, დო მუთ ვარენო ჩქინო ირფელიშ უმოსო ოხიოლე რენი, ვაღურე კოლხური ნინა... მარგალეფს დო ლაზეფს ოკო უმარდუდას ოქიანე თის, ნამდა უნიკალური კოლხურ ნინა ამდღარ დღაშა ხოლო თეშ რწკინუნს, მუჭოთ უკუნეფიშ კინოხ რწკინუნდუნი... მარგალურ (კოლხურ) პოეზიას წოხოლე ქვერსემ პოეტური კულტურა ეწუჯღუნდუნი თეს, თუდოლე მოჸუნაფილ ფილოსოფიური, მოკო ფთქუე, კოსმოსური, გენიალურო ჩქინობურა ლაწკარეფი ხოლო აარგამენს:
„ბჟა დიდა რე ჩქიმი,
თუთა - მუმა ჩქიმი,
ხვიჩა-ხვიჩა მურიცხეფი
და დო ჯიმა ჩქიმი...“
პოეტეფს ბჟა, თუთა დო მურიცხეფწკუმა უღუდეს რაგადი. ბჟა, თუთა დო მურიცხეფიშ და დო ჯიმალეფს ღორონთიშ კართეშა აფუდეს დუდ მიკოდვალირი დო შური იროიანო მეჩამილი... ათეშენ გინატუ ღორონთქ ჩქინ ნინა, ჩქინ პოეზია, ათეშენ გინმოტეს ჩქი - კოლხეფი! ნარაგადი რე, სი სქან ვაიჸორსია-და, შხვაშ ვეგეჸოროფებუნია. მა რინაშა ხოლო მისხუნ აიეტი, მედეა, ქუჯი, გუბაზი, ჭყონდიდური იჩიებუდესინი თი ონწეშ ნინა. თე ნინაშა ამდღარდღაშა ჩქი - მარგალეფი დო ლაზეფი ბრაგადანთ, ბჭარუნთ... ჩქინ ქიანა, უნიკალურ ქიანა რე. მიღუნა სუმ ნინა: ქორთული, მარგალური (კოლხური) დო შონური... ათე უნიკალურობა ოკო ოპეკუდას ამდღა არძა წუწელ კოლხის დო იბერს. ბრელ ანტიკოლხურო მორხინილ კოჩქ, ნამუთ ირო სეპარატიზმიშ აგაგას ორწყენი, ოკონო, ვაკონო შარა ვარე მარგალურ (კოლხურ) ნინაშა ჭარილ ნოველეფს, ლერსეფს, რომანეფს ვემიარჩქვანანი... ღორონთქ ვამომლასან ჩქინ უჰამაშ, უქექაშ, უტომბაშ, უსქვამაშ დო უკოროცხუ ორქო-ბრილიანტით ეფშა მარგალურ ნინაშა ჭარუა დო კითხირი....
ლერსეფი
[edit]- ვემგოტე დო ვემმოტუა
- ნოტე აკა
- მერეხი
- ერჯიცალო ქივერკინათ
- ლაზონა დო მარგალონა
- ნეძის ხიმფორეფიცალო
- DUM SPIRO, SPERO
- გომიძიცე, ოკოლხეში თუთა
- დამორჩილი (ფრაგმენტი)
- დუნაჩინა
- ვედირთუნ ეფერ დღა
- ინგირი დო ცხენწყარ შქას
- ლაზეფი დო მარგალეფი
- მორთი ღურუ
- ოდაბადე
- ოლაზეშა მეძუ შორი
- ჩქინ დორთაში ოხვამერი
- ციზი
- ნანაშ ნინა'
- შტრიხი ავტოპორტრეტიშო
- ვადმარინე(რამაზ კუპრა)
- ძვალიშ მატახალ მარგალი
- ***ბჟაეიოლშე ბჟადალით
- მარდის მუგოშინა
- 1993 წანაშ 27 ეკენია
- არაგვი'
- თოლით ნახანტა
- ნარღიშ კირცხი
- ***გური გოზიორილ მაფუ
- ***ვა შინერს დო ვეშემლებუ
- პოეტ შოთა ჩანტლაძეშ შინას
- სოხუმი
- გიტარა ბარი
- ჯგირო ქორდა
- როკი ბაბუ
- ცაშე მოხარცქუა
- ღორონთ რთხულე, სქან სანთელო!
- ***ქესატობა, დო არდება
- მონეშ ნახანტა
- გირინ ქოჩი
- "არგოქჲ ფუთის ქიმკადირთ
- ლილ ქუჯიშ ლური
- ოტობაიას
- დიხას, ცინდაშ მაფართას
- ვოი, ნანა
- ხოხუ
- რაულ ჩილაჩას
- ექსპრომტი უჩინებ ცირას
- ფარა იში
- გიაშკვი დო გოფელეკე
- ქუაშ თუალა
- ესო
- მალას
- მაფა ნინა
- რიწაშ შარას
- ჯუმა, მოზოჯ ნანოღუშა
- ***მუ მიჩქუდჷ
- ***შურობუმუშ
- ზუგდიდარემს
- წანა რე მუსხი
- ისერუ, თანდუ
- კუჩხა(რამაზ კუპრავა)
- ხვამელ ქორდა
- ***ირფელქ წყარშა ქენოიცუ
- პიჯი წყარით მაფნა ეფშა
- რუო ლაწკარი ომარგალეს|
- აკა ჯუნა
- კახმა
- რუს მილახე ნორღვას
- ჩქი ფხვამანთჷ
- ქვარაშ ორცხონჯი
- გურ - მარგალი
- ჯიმა, მა ვავორექო ქორთუ?
- ზღუაშ კოჩი
- ვა მიჩქ, დუდ სო მიკვოტახა
- გიჟე ჭვემა
- სი რექ ჩქინი დულსინეა
- სი ქომიწი
- ***პიჩუანი ვამიღ მარა
- ზესნახე
- ჩქინ შ დიხას
- ქვიშა სქიდუ
- ძუბეკ-ძაღარიშ დასაფლება
- სქვამი ორჩინელი
- ლაწკარეფი "ნანაშ ნინაშოჲ-ო"
- ჩქინ მაესტრო, ქეწმაჯღონით!
- გიფუჩუანთ
- იროიან დარინალი
- გილურქ, შურ მიდგ
- მუსხი მემიძ
- ეშე-ცა დო გიმე-დიხა
- მუზა
- დელფინი
- ნანა თექ რე, ოლახალეს
- დადიაში დოხორეს
- შორშე სოიშახ მივოჯინა
- ***წანემს ირო მუშ მეუღუ
- საკრამენტო
- ჭუა ჯვეში
- ღურელ ჯიმაკოჩიშ გინოზარება
- აშოთ მანჭი, ჩქიმი ჯუმა
- ნოსტალგია
- ჩქიმი ვარდი
- დადი
- მაჟრათ მულა
- ***მა-იფთებუქ
- გინოსქილადა
- ოქორთუეშ მაცამულარეფი
- თირი
- კოხი
- ფილოსოფიური
- სელეგინიშ გიმმაჩამალს
- ნანაშ დუნაჩინა
- ნარღი(რამაზ კუპრავა)
- ნერა "ტანგო"
- ქუჯი
- უჩა ზღუაშა გინჯინა
- ***ბორიაქჷ ქიმიოშურდუ
- სანწალე
- ელაჩამა
- მალიმარო, მარგალეფი!
- ბოში - ცირას
- ხოლო ლაბანიძეს
- მალა, ჯიმა
- თე დუღაშე
- ***მუხანი რე ვავორწყექჷ
- თირ დო ცირა
- ნაქაღარდი
- თაკილი
- ***გურშე ეშმაგურგინუნსჷ
- ტყაშ მაფა
- ვემემიჩათ შხვაშა ცირა
- მეღუმურგილე
- თიშმასქვამათ
- ჯუა
- ენოტახილი რე ბოგა
- ხეშ თხუალა
- ღურუშ თია
- ***მა ვართხულე, გიმოდინე
- ***დუდ ღორონთი, სი გინმოტე
- ვამათირე შხვა ნინაშა
- ნოტე ამსერი
- ქიმთქოფალისეს
- *ოჸია? ვარია!
- ედიტ პიაფი
- ჩქიმ ადის დო ჩქიმ ნანას
- ე მუ ორე, მუ ორე
- ფუთარ კოჩიშ მონოლოგი
- გოიმორძგვას ომარგალე!
- ვამოზაკვათ ოკოლხეშა!
- დუშა დადის
- ზოთონჯი
- ჩქიმ აიეტ დო ქუჯის
- *მაცირუეფ
- ტაროზუბადო
- სოხუმიშ გვალას
- მი ორე?
- სქუალეფი ბოშ დო ცირა
- მარგალეფი მუშ ყებურს
- ნანა თქუანდ
- *შქირენაშა ვამოშქურუ
- შურდინაფილს შურ გეშალუნ
- *ათე სქანი
- გეკიკათით
- შინკაშ მახირალეფი
- ცოდა მონკა რე
- ფარაშ ჭკადუ
- ირფელშა გურქ გემიოლ
- გაბრიელი დუს გინმორე
- ჭკორი
- ერჯიცალო ქივერკინათ
- უგურაფ კოჩ ცოდა რე
- ნაჭყა
- პოეტიშ ჯუნა
- ციკლიშე: კუნტა დიალოგეფი
- ქორთუს, გურმულირო
- კოლხურ - იბერიულო
- მა-სი, სი - მა
- გიწორუ ბორჯიქ
- *ვამაჭარჷ მეულაქჷ
- რიკოთულა
- კაფკა დო დეტექტივი
- დუდი ოკო დიპილე
- გაგრას
- ბაღანობაშ გოშინა
- ნანაშ ნერჩი
- *ლარჭას ჩუან მიკობუდუ
- *თუთარჩელა რდ, თოლს ოჰამუდ
- ბაღანეფქჷ დიბრძღითკონი
- *წოხლე ირო აწოპუნდეს
- *ნოდეფ შურიგოტებულო
- ელარჯი დო გებჟაქლია
- *ართ არაბას მაჟრა გეჸუნდ
- დიხაშ ნწალუა
- სოხუმს, ზღუაპის
- ჭიჭე აიაშ დო ქუჯიშ ნარაგად
- პოტიკი
- *უშქურ მიძირ ჸორადილი
- ჩქინი კონოხეფიში
- სარალო